1960 yılından beri siyasetin içerisinde yer alan Kıbrıslı Türk kadınlar, mecliste “bir elin parmaklarından az” sayıda temsil edildi. Meclisteki kadın vekil sayısı hiçbir zaman 4’ü geçemedi.
Türkiye’de, kadınlara ilk kez seçme ve seçilme hakkının verildiği tarih 5 Aralık 1934 oldu. Bu tarihte, anayasa ve seçim kanununda yapılan yasa değişikliği ile kadınların ilk kez oy kullanmasının ve aday olabilmesinin önü açıldı.
Kıbrıslı Türklerde ise kadınlar 1960 yılından beridir hep kurulan meclislerde aldı. Ancak ne yazık ki bu rakam hiç zaman 4’ten fazla olmadı.
KKTC’de ülke nüfusunun yüzde 47.4’ ünün kadınlardan oluşmasına rağmen bu durum siyasete yansımadı.
Şu anda da Cumhuriyet Meclisi’ndeki 50 milletvekilinin sadece 4’ü kadın.
297 erkek, 16 kadın vekil…
Kıbrıslı Türk kadınların seçme ve seçilme hakkının kazandığı 1960 yılından beridir, Türk Cemaat Meclisi, KTFD Kurucu Meclisi ve Cumhuriyet Meclisi’nde olmak üzere tüm meclislerde sadece 16 kadın vekil yer bulabildi.
Yine aynı meclislerde görev alan toplam erkek vekil sayısı ise 297 oldu.
En fazla 1998, 2009, 2013 yılında…
Kadınların Cumhuriyet Meclisi koltuklarında en çok yer bulduğu dönemler 1998-2003, 2009-2013 ve 2013 yılında yapılan son genel seçimler oldu.
1998, 2003 ve 2013 yıllarında yapılan genel seçimlerde kadınlar 4, erkekler ise 46 sandalye sahibi oldu.
Belediye başkanlığına sadece bir kez kadın seçildi
KKTC’nin ilk kadın belediye başkanı Akıncılar’dan çıktı. 1986 yılında Akıcılar Belediyesi’nin başkanlığı için Ulusal Birlik Partisi’nden (UBP) aday olan Sevim Akbaş başkan seçildi ve 1986’dan 1990 yılının Nisan ayına kadar belediye başkanlığı görevini yürüttü.
Ancak ne yazık ki Akbaş, 1990 yılının Nisan ayında hayata gözlerini yumdu.
İki kadın meclis başkanı
KKTC’de iki kez kadınlar meclis başkanı oldu. Biri, kadın vekiller arasında en çok milletvekilliğini kazanan isim Fatma Ekenoğlu olurken, diğeri ise Siber Sibel oldu.
Cumhuriyet Meclisi’nin ilk kadın Meclis Başkanı olma özelliğini taşıyan Ekenoğlu, 1998-2003, 2003-2005, 2005-2009 ve 2009-2013 dönemlerinde milletvekilliği görevini yürüttü.
İlk kadın Başbakan Siber
Halen meclis başkanlığını yürütmekte olan Sibel Siber, ayrıca KKTC’nin ilk ve tek kadın başbakanı olma özelliğini de taşıyor.
Siber, 2013 yılında hükümete verilen güvensizlik önergesinin meclis tarafından onaylanmasının ardından CTP, DP ve TDP’nin desteklediğiyle kurulan hükümetin Başbakanlığı’nı yaptı.
İlk kez 1990 yılında kadınlar seçimle meclise girdi
1990 yılında yapılan genel seçimde Lefkoşa’dan milletvekili seçilen Gülin Sayıner ve Gazimağusa’dan Ruhsan Tuğyan, Kıbrıslı Türklerin kurduğu meclislere seçimle giren ilk kadın vekiller oldu.
Tuğyan, 1990-1993 döneminin ardından bir dönem daha milletvekilliği görevine devam ederken, Sayıner 1993 yılı sonrasında siyaseti bıraktı.
İlk kadın bakan Borman…
Onur Borman ilk kadın müdür, ilk kadın müsteşar, ilk kadın genel sekreter ve ilk kadın bakan olarak kadınların yöneticilik mevkilerinde önünü açtı.
1993 yılında Demokrat Parti’den (DP) milletvekili seçilen Onur Borman, 1995’te maliye bakan oldu ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilk kadın bakanı olarak tarihe adını yazdırdı.
Türk Cemaati kadın vekilleri
Kadriye Ahmet Hacıbulgur
Ayla Halit Kazım
KTFD Kurucu Meclisi kadın vekilleri
Fatma Raşit Sezer (Fatma Azgın)
Cumhuriyet Meclisi kadın vekilleri
Onur Borman
Gülsen Bozkurt
Fatma Ekenoğlu
Hatice Faydalı
Nurten Hüdaverdioğlu (Nurten Al)
Afet Özcafer
Ruhsan Tuğyan
Şerife Ünverdi
Gülin Sayıner
Sibel Siber
Fazilet Özdenefe
İzlem Gürçağ
Doğuş Derya
Meclis Başkanlığı yapan kadın vekiller
Fatma Ekenoğlu
Sibel Siber
(KIBRIS.COM)
