İngiliz hükümetinin, “devlet ziyareti” çerçevesinde ABD Başkanı Donald Trump‘ı ülkeye daveti, Birleşik Krallık genelinde protesto edildi.
Irkçılık karşıtı çalışmalarda bulunan, “Irkçılığa Karşı Dur (Stand Up To Racism)” tarafından düzenlenen ve “Britanya Müslüman Konseyi”, “Kemer sıkmaya karşı halkın meclisi”, “Siyahilerin Hayatı Değerlidir” ile “Savaşı Durdurun Koalisyonu” de dahil olmak üzere birçok sivil toplum kuruluşunun destek verdiği gösteri için çok sayıda kişi, Londra‘daki tarihi parlamento binası önünde bulunan Parlamento Meydanı’nda toplandı.
ABD Başkanı Trump’ın, 7 İslam ülkesinin vatandaşlarının ABD‘ye girişini yasaklaması ile Meksika sınırına duvar inşası gibi politikalarının protesto edildiği ve İngiltere Başbakanı Theresa May‘in Trump’ın politikalarına net tepki vermediği için eleştirildiği etkinlikte katılımcılar, “Trump’ı burada istemiyoruz” ve “Trump’a hayır” sloganları attı.
Üzerinde Brexit karşıtı mesajların yer aldığı pankartlar ile AB bayrakları taşıyan göstericilere, İngiliz parlamentosunun iki kanadını teşkil eden Avam Kamarası ve Lordlar Kamarasının bazı üyeleri ile İngiltere‘deki sanat ve spor dünyasının tanınan isimleri de katılarak destek verdi.
Gösteride konuşan Yeşil Parti’nin Eş Başkanı Caroline Lucas, devlet ziyaretinin iptal edilmesi çağrısında bulunarak, “Yaklaşık 2 milyon kişinin bu ziyareti engellemek için imza kampanyasına destek vermesi boşu boşuna değil. Trump’ın İslamofobik ve ırkçı olduğunu haykırmak üzere bu akşam buradayım. Hükümetimizin bağnazlık karşısında ayağa kalmasını bekliyoruz.” dedi.
BU ÇOK CİDDİ BİR HATA
İngiltere’nin kuzey bölgesi Cumbria’dan gelerek protestoya katılan 52 yaşındaki Jane Calley, AA muhabirine, 9 yaşındaki kızının geleceğinden endişe duyduğunu siyasilere duyurmak için gösteriye çocuğuyla birlikte katıldığını aktardı.
Trump’ın İngiltere‘ye vatandaşlar adına davet edilmediğini vurgulayan Calley, “Trump’ı İngiltere‘de kesinlikle istemiyorum. Adam nefret ve ırkçılığı yaymak istiyor. Onun nefretini ve yalanlarını burada istemiyoruz. Theresa May, ABD ile olan özel ilişkimiz ve ticari konulardan bahsediyor ancak bu adamın buraya gelmesine sebep olarak bunlar gösterilmemeli.” ifadelerini kullandı.
Yaklaşık 20 yıldır İngiltere‘de yaşayan ABD vatandaşı David Sheiner da, İngiliz hükümetinin Trump yönetimiyle olan ilişkisinin temelinde Brexit’in getirdiği belirsizlikler yattığına dikkati çekerek, “Bu ziyaret, Brexit hakkında çok şey ifade ediyor. Hükümet, yeni birliktelikler sağlamak için çaresiz halde. O nedenle de Trump göreve gelir gelmez, yeni birlik sağlamak için acele etti.” dedi.
Bilgisayar programcısı Sheiner, “İngiliz vekiller, Trump’ın devlet ziyaretini durdurmak için herşeyi yapmalı. En azından ertelemeliler. ABD‘nin başkanı tabiiki günün birinde İngiltere‘yi ziyaret edecek. Ancak seçilmesinin hemen ardından bu kadar kısa sürede devlet ziyareti için davet ediliyor olması mantıksız. AB‘den çıktığımızda, Brexit gerçekleştiğinde bu adama gerçekten güvenebilir miyiz? Bence bu çok ciddi bir hata.” diye konuştu.
Londra’daki protestonun yanı sıra ayrıca Liverpool, Manchester, Nottingham, Brighton, Bristol, Newcastle, Edinburgh, Glasgow ve Leeds de dahil olmak üzere Birleşik Krallık genelindeki 30’dan fazla kentte benzer gösteriler düzenlendi.
PARLAMENTODA TRUMP TARTIŞMASI
Ülke genelindeki protestolar devam ederken, İngiliz milletvekilleri de, ABD Başkanı’nın, kraliçenin resmi davetlisi olarak ülkeyi ziyaret etmesinin önlenmesi çağrısında bulunulan imza kampanyasını parlamentodaki oturumda ele aldı.
İngiliz Parlamentosu’nun internet sayfasındaki online dilekçe sisteminde, Trump’ın Birleşik Krallık‘a “devlet ziyareti”nin engellenmesi talebiyle avukat Graham Guest tarafından başlatılan imza kampanyasına yaklaşık 1 milyon 900 bin imza verilmişti. İngiltere‘de 10 bin imza toplayan dilekçelere hükümet yanıt verirken, imza sayısı 100 bini bulduğunda da dilekçenin parlamentoda tartışılması olanağı doğuyor.
Herhangi bir oylama yapılması öngörülmeyen oturumdan, Trump’ın ziyaretinin önüne geçecek bir sonuç çıkması beklenmiyor.
Hükümet daha önce dilekçeye verdiği resmi yanıtta, dilekçede ifade edilen kaygıları anladığını ancak ziyaretin gerçekleşeceğini açıklamıştı.
Öte yandan parlamentonun alt kanadı Avam Kamarası’nın başkanı John Bercow, Trump’ın ülkeyi ziyareti sırasında kendisini parlamentonun iki kanadına birden hitap etmesi için davet etmek istemediğini açıklamıştı. Lordlar Kamarası ve Avam Kamarasından oluşan İngiliz parlamentosunda, her iki kanadın üyelerine toplu halde halde hitap daveti önem verilen şahsiyetlere yapılıyor.
Trump’ın selefi Barack Obama ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping yakın dönemde bu daveti alan liderler arasında bulunuyor.
BAŞKANLIĞIN 7’NCİ GÜNÜNDE DAVET
Geçen ay ABD‘de Trump ile görüşen İngiltere Başbakanı Theresa May, ABD‘nin yeni başkanıyla bir araya gelen ilk lider olmuştu. May, ABD ziyareti sırasında Trump’a Kraliçe 2. Elizabeth’in “devlet ziyareti” davetinde bulunmuştu. Daveti kabul eden Trump’ın yaz aylarında İngiltere‘ye devlet ziyaretinde bulunması bekleniyor.
ABD’den İngiltere‘ye, kraliçenin tahtta bulunduğu 1952 yılından bu yana iki devlet başkanı düzeyinde “devlet ziyareti” gerçekleşti. George W. Bush 2003 yılında, Barack Obama ise 2011 yılında Kraliçe’nin davetlileri olarak İngiltere‘yi ziyaret etti.
Trump’ın başkanlığının sadece 7’nci gününde İngiltere‘ye çağrılması ise dikkati çekti. George W. Bush başkan görevine geldikten 978 gün sonra, Obama ise başkanlığının 758’inci gününde İngiltere‘ye “devlet ziyaretinde” bulunmak üzere davet edilmişti.
İngiltere’nin ilk kadın Başbakanı Margaret Thatcher‘in iyi ilişkilerinin olduğu ABD‘nin eski başkanı Ronald Reagan ülkeye devlet başkanı ziyaretinde bulunmazken, eski başkanlardan George H.W. Bush ile Bill Clinton da İngiltere‘ye sadece resmi ziyaret yapmışlardı.
İngiltere’de “devlet ziyaretleri” renkli törenlere sahne oluyor. Birleşik Krallık‘ı ziyaret eden ülkenin cumhurbaşkanı ya da devlet başkanı, Kraliçe’nin başkent Londra‘daki resmi konutu Buckingham Sarayı‘nda ağırlanıyor. Londra‘daki Pall Mall Caddesi’nde resmi geçit törenleri ve top atışları yapılıyor. Kraliçe, devlet başkanı onuruna yemekler veriyor, kraliyet ailesi üyeleri de bu davetlere katılıyor. (aa)