İngiltere Maliye Bakanı Jeremy Hunt bugün Avam Kamarası’na 2024 bütçesini sundu. İngiltere ekonomisinin büyüme sürecinde “en kötü dönemi atlattığını” söyleyen Hunt, maaşlardan kesilen sosyal güvenlik vergisinde düşüşe gidileceğini açıkladı.
Bu, yılın sonuna doğru yapılması beklenen genel seçimlerden önceki son bütçe.
Maliye Bakanı Hunt, modern tarihin en zorlu ekonomik koşullarına rağmen Muhafazakar Parti liderliğinde 2010 yılından bu yana İngiltere’deki ekonomik büyümenin birçok Avrupa ekonomisinin önünde olduğunu söyledi.
Vergileri düşürmenin ekonomik büyümeye katkı sağlayacağını belirten Hunt, bunun kamu hizmetlerine daha fazla harcama yapılmasının önünü açacağını ifade etti.
Hunt, İngiltere’de enflasyonun “birkaç ay içinde” yüzde 2 hedefinin altına düşeceği öngörüsünü paylaştı.
Maliye Bakanı Jeremy Hunt’ın sunduğu bütçe ile ilgili söz alan ana muhalefetteki İşçi Partisi’nin lideri Keir Starmer ise Muhafazakar Parti’nin “geçmişe ait, başarısız olan fikirlerine inatla tutunduğunu” ve “çalışanların ihtiyaç duyduğu büyümeyi sağlayamadığını” söyledi.
Starmer, hükümetin başarısızlıkları nedeniyle insanların “giderek daha az hizmeti daha pahalıya almak zorunda kaldığını” belirtti.
Bütçenin “Muhafazakar Parti’nin çaresiz son çırpınışları” olduğunu söyleyen Starmer, “İngiltere daha iyisini hak ediyor ve İşçi Partisi buna hazır” dedi.
Son kamuoyu anketleri Muhafazakar Parti’ye desteği yüzde 20 ile en düşük seviyede gösterirken, İşçi Partisi’nin aradaki farkı 27 puana çıkardığı belirtiliyor.
Bütçeden öne çıkan başlıklar ne?
Maliye Bakanı Jeremy Hunt, yaptığı açıklamada İngiltere Bütçe Ofisi verilerine dayanarak ekonominin bu yıl yüzde 0,8; gelecek yıl ise yüzde 1,9 oranında büyümesinin öngörüldüğünü duyurdu.
Bunun yanı sıra enflasyonun “birkaç ay içinde” yüzde 2 hedefinin altına düşmesinin öngörüldüğünü söyledi.
İngiltere Merkez Bankası borcu hariç kamu borcunun bu yıl GSYİH’nin yüzde 91,7’sine, gelecek yıl ise yüzde 92,8’ine yükseleceği tahminini paylaştı.
Maliye Bakanı Hunt, İngiltere’nin G7 ülkeleri arasında en düşük ikinci kamu borcuna sahip olduğunu, bunun Japonya, Fransa ve ABD’den daha düşük olduğunu söyledi.
Bütçeden öne çıkan başlıklar şöyle:
- İngiltere’de maaşlardan kesilen sosyal güvenlik vergisi, bordrolu çalışanlar ve serbest meslek sahipleri için sterlin başına 2 peni düşürülecek.
- Daimi ikametgahı yurt dışında olan İngiltere vatandaşları için vergi düzenlemeleri Nisan 2025’ten itibaren değiştirilecek.
- Çalışan ebeveynlere verilen çocuk bakımı desteği için üst gelir sınırı yükseltilecek.
- Devletten ‘acil durum’ kredisi alımında geri ödeme süresi uzatılacak.
- Geçim sıkıntısı çeken hanelere yönelik belediye ödenekleri altı ay daha devam edecek.
- Elektronik sigara ürünlerine yönelik yeni vergilendirme programı Ekim 2026’da başlayacak.
- Mart 2028’de sona ermesi planlanan enerji şirketlerinin kârlarına uygulanan ek vergilendirme programı 2029’a kadar uzatılacak.
- Hava yolu vergisi business sınıfı biletler için artacak.
- Mülklerini kısa süreliğine kiraya veren ev sahipleri için vergi indirimleri kaldırılacak.
- Covid-19 döneminde küçük işletmelere yönelik devlet kredisi Mart 2026’ya kadar uzatılacak.
İşçi Partisi nasıl tepki verdi?
Jeremy Hunt’ın ardından söz alan İşçi Partisi’nin lideri Keir Starmer, “İşte başarısız olan bir partinin çaresiz son çırpınışları. İngiltere resesyonda, ulusal kredi kartının limiti doldu” diye konuştu.
Starmer, gıda fiyatlarının iki yıl öncesine kıyasla yüzde 25 oranında yükseldiğine, kiraların ise yüzde 10 arttığına dikkat çekerek, “Ekonominin kontrolünü kaybettiler, faiz oranları onların yüzünden tavan yaptı” dedi.
İşçi Partisi geçtiğimiz günlerde sosyal güvenlik vergisinde yapılması planlanan kesintiye karşı çıkmıştı.
Gölge Maliye Bakanı Rachel Reeeves, Muhafazakar Parti’yi, “14 yıllık ekonomik başarısızlığı” yönetmekle suçladı.
Reeves, “Muhafazakarlar ülkenin çatısını onaracaklarına söz verdiler ama bunun yerine camları kırdılar, kapıyı tekmelediler ve şimdi de evi yakıp yıkıyorlar” dedi ve şöyle devam etti:
“Vergiler artıyor, fiyatlar yükselmeye devam ediyor ve resesyon ile karşı karşıyayız. Maliye Bakanı’nın söylediği veya yaptığı hiçbir şey Muhafazakarların son 10 yıldaki ekonomik yıkımını geri alamaz.”
Hunt’ın 2023 bütçesi başarılı olmuş muydu?
Maliye Bakanı Jeremy Hunt, 2023 yılının Mart ayında açıkladığı bütçede büyüme sözü vermişti.
Ancak o zamandan bu yana büyüme olmadı ve ekonomi yıl sonunda resesyona girdi.
Bunun bir nedeni enflasyonu düşürmeye yönelik tedbirlerdi ve söz verildiği üzere enflasyon yarı yarıya düşürüldü.
Ücretsiz çocuk bakımı da geçen yıl önemli başlıklar arasındaydı. Çalışan ebeveynlere verilen haftada 30 saatlik çocuk bakımı desteğinin, üç yaşın altındaki (9 aylıktan büyük) bütün çocukları da kapsayacak şekilde genişletileceği belirtilmişti.
Bunun ilk aşamasının önümüzdeki ay yürürlüğe gireceği belirtiliyor. Personel eksikliği ve bazı teknik aksaklıklar olduğu yönünde uyarılar yapılsa da Maliye Bakanı sürecin yolunda ilerlediğini söylüyor.
Haber:BBC Türkçe
