Rolls-Royce (LSE: RR., ADR: RYCEY), Birleşik Krallık’ın Derby kentindeki tesisinde, UltraFan teknolojisinin ilk testlerini başarıyla tamamladı. İlk testler %100 Sürdürülebilir Havacılık Yakıtı (SAF) kullanılarak gerçekleştirildi.
Rolls-Royce için tarihi bir değer taşıyan testler şirketin 54 yıl sonra ilk kez yepyeni bir motor mimarisini test etmesini sağladı. Bu testler ayrıca sektörün hükümetlerle iş birliği yaptığında ne gibi başarılar elde edilebileceğini de ortaya koyuyor.
Testlerde kullanılan teknoloji paketi ise, uçak motorlarının verimliliğini artırmak için önemli bir adımı temsil ediyor. UltraFan, Trent XWB’ye kıyasla %10’luk bir verimlilik artışı sağlıyor.
UltraFan programındaki teknolojilerin Trent motorlarına aktarılmasıyla müşterilere yakın zamanda daha fazla kullanılabilirlik, güvenilirlik ve verimlilik sağlama seçenekleri sunulacak.
UltraFan’ın yaklaşık 25.000-110.000 lb itiş gücüne kadar ölçeklenebilir teknolojisinin 2030’larda piyasada olması hedefleniyor. Bu teknoloji yeni üretilecek olan dar ve geniş gövdeli uçaklara güç verme potansiyeline sahip.
Rolls-Royce plc CEO’su Tufan Erginbilgiç konuyla ilgili olarak şunları söyledi:
“UltraFan, havacılıkta oyunun kurallarını değiştirecek nitelikler taşıyor. Bu program kapsamında test ettiğimiz teknolojiler, günümüz motorlarının yanı sıra geleceğin motorlarını da geliştirme yeteneğine sahip. Burada tarihin yazılışına ve motor verimliliğinin iyileştirilmesinde önemli bir dönüm noktasına tanıklık ediyoruz. Sürdürülebilir Havacılık Yakıtları ile birleştirildiğinde, daha verimli gaz türbinli motorlar, sektörün 2050 yılına kadar Net Sıfır Karbon uçuş hedefine ulaşmasında kilit rol oynayacak. Bugün, bu hedefe ulaşmaya daha da yaklaşmış durumdayız.
Endüstrinin karbondan arındırılmasında iş birliği büyük bir önem taşıyor. UltraFan programımız, hükûmet ve sektörün ortak bir amaçla bir araya geldiğinde nelerin başarılabileceğinin çarpıcı bir örneği.”
Testler, dünyanın en büyük ve akıllı hava motoru test tesisi olan Testbed 80’de gerçekleştirildi. Temel olarak kullanılmış yemeklik yağlar gibi atık bazlı sürdürülebilir ham maddelerden elde edilen %100 SAF, Air bp tarafından tedarik edildi.
Gösterim motorunun testleri, Birleşik Krallık hükûmeti tarafından Havacılık ve Uzay Teknoloji Enstitüsü (ATI – Aerospace Technology Institute) ile Innovate UK ve AB’nin Temiz Gökyüzü programları ile destekleniyor. Bu testler ek olarak LuFo ve Almanya’daki Brandenburg Eyaleti’nin çalışmasının da sonucu.
Birleşik Krallık İş ve Ticaret Bakanı Kemi Badenoch konuyla ilgili görüşlerini paylaştı:
“Bu lider teknoloji, havacılıkta daha yeşil bir geleceğe geçişe yardımcı olurken, daha fazla yatırım çekerek Birleşik Krallık’ın havacılık ve uzay endüstrisinin büyümesine de katkı sağlayacak.
Hükûmetimizin, Havacılık ve Uzay Teknoloji Enstitüsü programımız kapsamında bu girişimi desteklemesi gurur verici. Birleşik Krallık’ın küresel havacılık ve uzay pazarındaki payını artırmaya ve Rolls-Royce gibi üreticilerle birlikte çalışmaya devam edeceğiz.”
Havacılık ve Uzay Teknolojisi Enstitüsü CEO’su Gary Elliott ise şunları söyledi:
“Rolls-Royce’un UltraFan programı, uçak motorlarının yakıt verimliliğine ilişkin önemli bir ilerleme kaydedilmesini sağladı. Program kapsamında geliştirilen teknoloji, çevresel etkiyi azaltırken motor performansını nasıl artırabileceğimize dair anlayışımızı da önemli ölçüde geliştirdi.
UltraFan, Birleşik Krallık’ı küresel pazarda ön plana çıkaran ve endüstrinin geleceği açısından oldukça kritik bir öneme sahip bir program. Bu heyecan verici teknolojinin başarılı testleri için Rolls-Royce ekibini tebrik ediyoruz.”
Clean Aviation İcra Direktörü Axel Krein ise şunları dile getirdi:
“Havacılığın net sıfır sürdürülebilir bir geleceğe doğru ilerlemesinde bu önemli aşamaya ulaşan yetenekli ekibi kutluyorum. Clean Sky 2 programının öncü projesi olan UltraFan gösterim motoru, çıktığımız bu yolculukta inovasyon ve iş birliğinin gücünü ortaya koyuyor. Bu mimari, Clean Aviation’ın HEAVEN projesi aracılığıyla daha da geliştirilecek.”
Konsept olarak 2014 yılında duyurulan UltraFan’ın yapım aşaması on yıl sürdü. Daha önce herhangi bir firmanın bu boyutta üretmediği dişli bir tasarım içermesi nedeniyle, şu anda hizmette olan yaklaşık 4.200 Rolls-Royce motorundan farklı bir tasarım yapısına sahip. Bu ölçekte bir sunum yapmak, müşterilerin talepleri doğrultusunda ölçek küçültme esnekliğini de beraberinde getiriyor. UltraFan gelecekteki uçaklara güç sağlamak için iki şaftlı, üç şaftlı, doğrudan tahrikli ve dişli tahrik çözümlerinden oluşan bir portföy sunarak Rolls-Royce’un benzersiz bir konumda olmasını sağlayacak.
UltraFan’ın başlıca mühendislik özellikleri:
- Maksimum yakıt verimliliği yanında düşük emisyon sağlamak için ALECSys zayıf yanma sistemiyle birleştirilmiş yeni, Advance3 çekirdek yapı
- Karbon titanyum fan kanatları ve kompozit gövde
- Geleceğin yüksek itiş gücüne sahip, 64MW ile çalışarak havacılık alanında rekor elde etmiş, yüksek bypass oranlı motorlar için verimli güç sağlayan dişli bir tasarım.
