2008 finansal krizinden bu yana ilk kez, bir öncü kredi sağlayıcısı, peşinat biriktiremeyen ilk kez ev almak isteyenlere yönelik %100 kredi sunmayı planlıyor.
Borçlunun peşinat ödemesi yapması gerekmeyen standart ev kredileri eskiden oldukça yaygındı, ancak sonuncusu finansal krizin ardından kaldırıldı.
Ancak, Skipton Building Society, “kiralık döngüsünde sıkışmış” olan ve “anne ve babanın bankasına” erişimi olmayan ve dolayısıyla ev peşinatı için yeterli birikimi yapamayan kişilere yönelik bir ipotek başlatmaya hazırlanıyor.
Anlaşmanın nasıl işleyeceğine dair kesin detaylar henüz ortaya çıkmamış olsa da, Times gazetesinde yer alan bir rapora göre, yeni ürün %100’e kadar sunulacak ve borçluların, iki yıla kadar olan süre boyunca konut kredisi ödemelerine denk gelen kira ödeme geçmişini göstermeleri gerekecek. Anlaşma, negatif öz sermayeye düşme riskine karşı daha fazla süreyle sabitlenecek.
Bu tür bir ipotek, satın alma bedelinin %100’üne kadar borç almayı sağlayan diğer özel ürünlerden farklı olacaktır, ancak genellikle aile üyelerinin bazı şekilde finansal yardım sağlaması, örneğin ev kredisi için teminat sağlaması gibi bir koşulu içerir. Bu da genellikle sadece zengin ailelere sahip olanlar için bir seçenek olabilir.
Anlaşmanın önümüzdeki günlerde veya haftalarda başlatılması bekleniyor.
Bu adım, ev fiyatları konusunda belirsizlik yaşanan bir dönemde sorumlu kredi verme konusunda yeniden tartışmalara yol açabilir ve geçen yıl yeni başvurulara kapanan yardımcı olma (help-to-buy) programının hükümet tarafından yeniden canlandırılacağı spekülasyonlarıyla aynı zamana denk geliyor.
Yüksek ev fiyatları ve özel kira ücretlerinin rekor seviyelere yükselmesi, birçok potansiyel alıcının yeterli bir peşinat biriktirmeyi hiç olmadığı kadar zor bir hale getirdiği sadece birkaç neden arasında yer alıyor. Bu yılın başlarında Halifax tarafından yayınlanan verilere göre, 2022’de ilk evlerini satın alanların ortalama peşinat miktarı 62,470 sterlin oldu ve bu rakam, 2021’e göre %8 artış gösterdi.
Son 15 yılda İngiltere’de standart olarak peşinat gerektirmeyen 100% ipotekler sunan son kredi sağlayıcı da piyasadan çekildi.
Peşinatsız ipotekler, ev fiyatlarının düşmesi durumunda özellikle savunmasız kalan ev alıcıları için tartışmalı olmuştur, çünkü evin değerinde bir düşüş olduğunda hiçbir sermayeleri olmadığı için olumsuz etkilenirler. Ev fiyatlarında küçük bir düşüş bile, bazı insanların kredilerinin evlerinin değerinden daha fazla olmasına neden olabilir.
En kötü ün salmış olan 100%’ün üzerindeki ipotek, Northern Rock’un Together konut kredisiydi. Bu kredi, kişilere bir mülkün değerinin %125’ine kadar borçlanma imkanı sağlıyordu ve kolay kredi ve gevşek kredi verme politikalarına karşı tepkiler sonucunda 2008’de satıştan kaldırıldı.
Geçen Cuma günü yayınlanan verilere göre, yeni ilk ev alıcılarının, daha yüksek konut kredisi faiz oranları ve rekor seviyedeki ev fiyatları nedeniyle geçen yıla göre ortalama olarak aylık 191 sterlin daha fazla ödeme yaptığı belirtildi.
Nisan ayında Skipton Grubu CEO’su Stuart Haire, “ev depozitosu için tasarruf yapmalarını engellenen kiralama döngüsünde mahsur kalan insanların, konut piyasasına erişebilmeleri ve bir ev sahibi olabilmeleri için” bir konut kredisi ürünü geliştirdiklerini belirtti.
Haire, “kira ödemelerini uygun bir süre boyunca düzenli olarak yapan ve bir konut kredisinin ödenebilirliğini kanıtlayabilen insanlar olduğunu, ancak ev sahibi olmalarının tek engelinin yeterli bir depozito biriktirememeleri ve ‘anne-baba bankasına’ erişim eksikliği olduğunu ifade etti.
Mortgage kredi sağlayıcıları, birine ne kadar kredi vereceklerini belirlerken ödeme gücü testleri yaparlar. Broker firması L&C Mortgages’in bir ortak direktörü olan David Hollingworth, “bir depozitonuz olmayacaksa, ödeme gücünüzün sağlam olması gerekeceğini” Guardian’a belirtti.
Hollingworth, “kira geçmişini bu ödeme gücünü artırmak için kullanabilirseniz, bu bir ilk ev alıcısına büyük bir yardım olacaktır” dedi.
Skipton ise anlaşmanın ayrıntılarını henüz duyurmadığını belirtti.