İpotek ödemekte zorlanan insan sayısının 15 yılın en yüksek seviyesine ulaşmasının tahmin edilmesinin ardından konutlarda yavaşlama olduğuna dair yeni uyarılar geldi.
Royal Institute of Chartered Surveyors (RICS), Eylül ayında konut satışlarının pandeminin yüksekliğinden bu yana en düşük seviyelerine ulaştığını söyledi. Yükselen ipotek oranları, bu yıl ev fiyatlarını aşağı çekeceği konusunda uyardı.
12 Ekim Çarşamba günü, İngiltere Merkez Bankası ipotek ödemekte zorlananların sayısının gelecek yıl keskin bir şekilde artacağını söyledi. RICS’e göre, yeni ev alıcı sorguları Eylül ayında düştü ve art arda beşinci ayı geride bıraktı.
“Ancak, borç verenler bu döngü boyunca çok daha temkinli olduklarından, yüksek kredi-değerli ipoteklerin borç verme defterinde geçmişe göre çok daha küçük bir paya sahip olması nedeniyle, bu piyasa üzerindeki olumsuz etkiyi sınırlamaya yardımcı olacaktır. ”
İngiltere Merkez Bankası’nın bankalar ve yapı kooperatifleri üzerinde kredi koşullarına ilişkin üç aylık anketi, Temmuz ve Eylül ayları arasında ipotek kredilerinin düştüğünü ve yılın son üç ayında yeniden düşmesinin beklendiğini ortaya koydu. Tersine, yeniden ipotek için krediler üçüncü çeyrekte büyüdü ve Ekim ile Aralık arasında artması bekleniyor.
İngiltere Merkez Bankası’nın Aralık ayında faiz artırmaya başlamasından bu yana yükselen ipotek oranları, hükümetin Eylül ayındaki mini bütçesinin yatırımcılar arasında alarma geçmesinin ardından hızla yükseldi.
Muazzam, fonsuz vergi indirimleri vaadi, Banka’nın faiz oranlarını önceden düşünülenden daha agresif bir şekilde yükseltmek zorunda kalacağı beklentilerine yol açtı ve ipotek sağlayıcıları kredilerini buna göre fiyatlandırıyor.
Araştırmacı Moneyfacts’e göre Perşembe günü, ortalama iki yıllık sabit ipotek oranı %6.46, 2008’den bu yana en yüksek seviyeydi. Ortalama beş yıllık sabit anlaşma %6.28 ile 14 yılın en yüksek seviyesine yakındı.
‘ARTAN BASKI’
İngiltere Merkez Bankası, faiz oranlarının piyasanın beklediği kadar yükselmesi ve bunun hem ipotek sahiplerini hem de kiracıları etkilemesi durumunda birçok hane halkının mücadele edeceğini söyledi.
Şu anda İngiltere’deki hanelerin yaklaşık %1,7’sinin – veya 475.000’inin – geri ödeme güçlüğü yaşama olasılıklarının daha yüksek olduğu bir konumda olduğunu söylüyor. Evden alınan maaşın %70’inden fazlasını ipotek veya kira ve temel ihtiyaçlara harcamak zorunda kalma olarak tanımlar.
Ancak bu oranın gelecek yılın sonuna kadar %2.8’e – ya da yaklaşık 800.000 haneye – yükseleceğine inanıyor.
Bankanın Mali Politika Komitesi Çarşamba günkü bir raporda, “Yaşam maliyetindeki ve faiz oranlarındaki artışlar, İngiltere hanehalkı finansmanı üzerindeki baskıyı artıracak ve haneleri şoklara karşı daha savunmasız hale getirecek” dedi.
Önemli harcama kesintileri yapmadıkları sürece, “Bazıları borçlarını ödemeyi zor bulabilir” diye ekledi. Bununla birlikte, hanehalklarının mali stresle başa çıkmak için geçmişe göre daha iyi durumda oldukları ve gelirlerine göre daha az borcu olduğu da belirtildi. Yüksek kredi/değerli ipotek sahibi kişilerin payı da çok daha düşüktür.
Banka, “Bu, borçlarını temerrüde düşürme riskini azaltır ve bankaların artık yanıtlarında esnek olmaları gerekiyor.” Dedi. Rapora göre, ülkedeki 11 milyon ipotek sahibinin yaklaşık 1,7 milyonunun önümüzdeki yıl kredilerini yeniden finanse etmek zorunda kalacağı ve çok daha yüksek oranlara geçeceği tahmin ediliyor.