Avrupa Birliği (AB), İngiltere’nin Brexit Anlaşması’nın parçası olan Kuzey İrlanda Protokolü’nde tek taraflı değişiklik yapmayı ve anlaşmayı askıya almayı mümkün kılan 16. maddeyi uygulamasının “ciddi sonuçları” olacağı uyarısında bulundu.
AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic, Brüksel’de İngiltere Brexit Bakanı David Frost’la Brexit sonrası ortaya çıkan balıkçılık krizi ve Kuzey İrlanda Protokolü’nün uygulanmasına ilişkin konuları görüşmesinin ardından açıklamalarda bulundu.
AB’nin Brexit nedeniyle Kuzey İrlanda’da yaşanan sorunlara çözüm teklifinde bulunduğunu anımsatan Sefcovic, tekliflerinin uygulamada Büyük Britanya ile Kuzey İrlanda arasındaki gümrük prosedürlerini yüzde 50, ürün kontrollerini de yüzde 80 azaltacağını iddia etti.
Sefcovic, İngiltere tarafının AB’nin teklifine bir karşılık vermediğini belirterek, bu durumdan “hayal kırıklığına uğradıklarını” ve İngiltere hükümetinin samimi bir ilişki sürdürmesi gerektiğini vurguladı.
Anlaşma şartlarında tek taraflı değişiklik yapmayı ve anlaşmadan çekilmeyi mümkün kılan 16. maddenin sıklıkla gündeme geldiğine dikkati çeken Sefcovic, “Protokolün yeniden müzakere edilmesini sağlamak için 16. maddeyi devreye sokmanın şüphesiz ciddi sonuçları olur.” diye konuştu
.Sefcovic, 16. maddenin Kuzey İrlanda’da istikrarsızlığa neden olacağını savundu.Toplantıda, İngiltere ile Fransa arasındaki balıkçılık konusunun da gündeme geldiğini ifade eden Sefcovic, ” Birleşik Krallık, teknelerin karasularında faaliyeti sürdürmesine izin vermelidir. Hakkı olan bütün Fransız teknelere lisans verilmelidir.” değerlendirmesinde bulundu.
Brexit Ayrılık Anlaşması’nın bir parçası olarak imzalanan Kuzey İrlanda Protokolü, Birleşik Krallık’ın parçası Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki ticari ilişkileri düzenliyor.
Protokole göre, Brexit’e rağmen Kuzey İrlanda, AB’nin gümrük kurallarına tabi olmaya devam ediyor.Bu nedenle resmi olarak Birleşik Krallık egemenliğinde yer alan Kuzey İrlanda’nın İngiltere ile ticareti, limanlarda gümrüğe tabi tutuluyor.
İrlanda protokolün 16’ncı maddesi AB ve Birleşik Krallık’a ciddi ekonomik, sosyal ve çevresel zorlukların kalıcı olma eğilimi göstermesi durumunda tek taraflı olarak gerekli koruyucu önlemlerin alınmasına imkan veriyor.
Bir tarafın bu maddeyi tetiklenmesi Brexit anlaşmasının “askıya alınması” anlamını taşıyor.
Londra, AB’den İrlanda Protokolü’nün değiştirilmesini talep ediyor.
İngiltere, Galler, Kuzey İrlanda ve İskoçya’dan oluşan Birleşik Krallık’ta, Haziran 2016’da yapılan AB referandumunda yüzde 48’e karşı yüzde 52 ile Brexit kararı alınmıştı.