‘Uzatmalı’ Covid geçiren yani koronavirüse yakalandıktan sonra uzun süre sağlığına kavuşamayan hastalarla ilgili araştırmalar yürüten bilim insanları, çalışmalarının ilk sonuçlarının, teşhisi sağlayacak bir testin geliştirilebileceği konusunda umut verdiğini söylüyorlar.
Londra’daki Imperial Fakültesi’nden araştırmacılar uzatmalı Covid hastası küçük bir grup hasta üzerinde araştırmalar yürütüyor.
Araştırmada uzun Covid geçirenlerin kanında kontrolden çıkmış antikorlara rastlandığını söylüyorlar ve bu sayede 6 ila 18 ay içerisinde basit bir kan testiyle uzun Covid’in teşhisinin mümkün olacağını umuyorlar.
Ulusal Sağlık Araştırmaları Enstitüsü’nden Dr Elaine Maxwell, ilk verilerin “heyecan verici” olduğunu söyledi.
Dr Maxwell Covid-19 enfeksiyonu sonrasında uzun Covid’e yol açan bir dizi farklı şey olabileceğini, ve bağışıklık sisteminin gösterdiği tepkilerin de buna yol açtığından kuşkulanılan faktörlerden biri olduğunu anlattı.
Fakat uzatmalı Covid’in “karmaşık bir durum” olduğunu da unutmamak gerektiği uyarısını yaptı ve farklı tiplerdeki uzatmalı Covid’lerin teşhis ve tedavisinin mümkün olabilmesi için, bütün diğer muhtemel faktörlerin de araştırılması gerektiğine işaret etti.
Uzatmalı Covid henüz tıpta tam olarak anlaşılabilmiş bir durum değil ve kendisini nefes darlığı, yorgunluk, baş ağrısı ve kas ağrıları gibi belirtilerin, koronavirüs enfeksiyonu atlatıldıktan sonra da uzun süre devam etmesi şeklinde gösteriyor.
Şu anda uzatmalı Covid’i teşhis edecek bir test yok.
Vakaların hızla artışı endişe verici
Imperial’daki araştırma ekibinin başındaki Profesör Danny Altmann yaptıkları çalışmanın sonunda, aile hekimliklerinde bile yapılabilecek basit bir uzatmalı Covid testinin geliştirilmesinin yolunun açılacağını düşünüyor.
Fakat Profesör Altmann, İngiltere hükümetinin “Covid ile birlikte yaşama” diye özetlenebilecek planlarının uzatmalı Covid’de de yeni bir dalgayı körüklemesinden endişe ediyor.
Hükümet 19 Temmuz’da yani sadece bir hafta sonra İngiltere’deki koronavirüs önlemlerinin çoğuna son vermeyi planlıyor.
Ama İngiltere’de günlük vaka sayısı hızla yükselirken, Profesör Altmann henüz aşıların insanları hastalığın uzun vadeli etkilerinden koruyup korumadığının bilinmediğine dikkat çekiyor.
“Eğer günde 100 bin vakaya doğru gidiyorsak ve vakaların yüzde 10 ila 20’sinin uzatmalı Covid’e evirilebileceğini de söyleyebildiğimize göre, nüfusumuz aşılı olduğu halde, uzatmalı Covid vakalarının artmayacağını kesin olarak söyleyemeyiz.”
Yapılan pilot araştırmada, uzmanlar onlarca kişiden alınan kan örneklerini karşılaştırdılar ve uzatmalı Covid hastalarının kanında, çabuk iyileşenler ve hiç hastalanmayanlarda bulunmayan antikorlar keşfettiler.
Normal olarak insanın bağışıklık sistemi hastalıklarla mücadele etmek için antikor üretiyor. Fakat bazen insan vücudu, kendine zarar verecek yani sağlıklı hücrelere saldıracak antikorlar üretebiliyor.
Profesör Altmann işte bu antikorların uzatmalı Covid belirtilerine yol açan faktörlerden biri olduğunu düşünüyor.
Bazı insanlarda uzatmalı Covid’in, koronavirüsün vücutta varlığını sürdürmesinden kaynaklanabileceğini, diğerlerinde ise bağışıklık sistemiyle ilgili bir problem olabileceğini de ekliyor.
Imperial’daki araştırma henüz ilk aşamalarında, yani henüz az sayıda insanla yapılmış bir çalışma ve sayıların artırılmasıyla veriler daha güvenilir bir şekilde test edilebilir.
Profesör Altmann, henüz ellerindeki verilerin büyük bir buluş diye nitelenemeyeceğini ama “çok heyecan verici bir ilerleme” olduğunu söylüyor.
