İngiltere hükümetinin yurtdışı turistik seyahatlere yönelik düzenlemelerini sıkılaştırması turizm sektörünün tepkisine neden oldu.
İngiltere, Perşembe günü yaptığı değerlendirmenin ardından beklentilerin aksine, turistik seyahatlere yönelik kısıtlama uygulamadığı ülkeler listesine yeni yerler eklemediği gibi, popüler tatil yerlerinden Portekiz’i de yeşil listeden çıkardı.
İngiliz turistlerin gözdesi ülkelerden Türkiye de kırmızı listeden çıkartılmadı. Bu da Türkiye’den yalnızca İngiltere vatandaşı veya oturum izni sahiplerinin kabul edilmesi ve gelenlerin masraflarını kendileri karşılayarak 10 gün otelde karantina kalmasını öngören uygulamanın devam edeceği anlamına geliyor.
İngiltere hükümetinin seyahat düzenlemelerini Haziran’ın son haftasında gözden geçirmesi bekleniyor.
Turizm sektörü tepkili
Hükümet, 17 Mayıs’ta başlattığı ve üç gruba ayrılan ülkelere yönelik farklı kısıtlayıcı önlemler uyguladığı “trafik lambası sisteminde” ilk güncellemeyi dün yaptı.
Genel beklenti, yeşil listedeki ülkelerin sayısının artırılması yönündeydi. Ancak bunun aksine, hem kırmızı listedeki ülkelerin sayısı artırıldı hem de Avrupa’da yaz turizmi için en çok tercih edilen yerlerden olan ve yeşil listede yer alan tek ülke Portekiz de sarı listeye eklendi.
Ulaştırma Bakanı Grant Shapps, Portekiz’in yeşil listeden sarıya alınmasının arkasında “güvenliğe öncelik veren” yaklaşımın yattığını belirterek, hükümetin birincil hedefinin yurtiçinde normalleşme sürecinin en iyi şekilde yapılabilmesi olduğunu söyledi.
Hükümetin kararının turizm sektöründe istihdam ve güven kaybı yaratacağı eleştirileri yöneltildi.
Turizm sektöründe faaliyet gösteren şirketler ve sektör temsilcileri, karara sert tepki gösterdi. Sektör temsilcileri, İngiltere’nin aşılama konusunda dünyadaki en iyi ülkeler arasında yer aldığını belirterek, ekonominin yeniden canlandırılması için mevcut kısıtlamaların hafifletilmesi çağrısı yaptı. Ayrıca, bu kararın binlerce kişilik istihdamı tehlikeye attığı uyarısı yapıldı.
Ana muhalefetteki İşçi Partisi de Portekiz’in sarı listeye alınmasının çözüm olmadığını belirterek, sarı liste kategorisinin tamamen kaldırılması çağrısı yaptı.
İşçi Partisi’nin içişlerinden sorumlu yetkilisi Nick Thomas-Symonds, hükümeti “sınırda seyahat kısıtlamalarının yanlış uygulanmasına yol açarak kaosa neden olmakla” suçladı.
“Kendi kurallarını hiçe saydılar”
Birleşik Krallık’ın bayrak taşıyıcı havayolu şirketi British Airways, alınan kararın “sadece havacılık sektörü değil, yolcular açısından da olağanüstü bir hayalkırıklığı ve kafa karışıklığı yarattığını” söyledi.
Şirket Sözcüsü, “İngiltere, kritik bir noktaya ulaştı ve ekonomiyi yeniden canlandırmak, pandemi döneminde büyük zarar görmüş sektörleri desteklemek ve insanların sevdiklerine kavuşabilmesini sağlamak için ABD gibi düşük riskli ülkelerle acilen seyahatlerin başlatılması gerekiyor” dedi.
Düşük maliyetli havayolu şirketlerinden Easyjet’in CEO’su Johan Lundgren, “Portekiz’deki vaka sayılarının İngiltere’dekine benzer seviyelerde” olduğunu belirterek, bu ülkeye yönelik kısıtlamaların artırılmasını “meşru kılacak bilimsel bir kanıt” olmadığını savundu.
Lundgren, “Bu sisteme geçildiğinde yolcuların önceden planlama yapmalarına olanak tanıyacak şekilde bir ara kategori oluşturulacağı vaat edildi. Buna rağmen hükümet kendi kurallarını hiçe saydı, bilimi görmezden geldi ve hiçbir şekilde erkenden haber vermeden ve alternatif seyahat güzergahları belirlemeden insanların planlarını kaosa sürükledi” dedi.
Lundgren, bu kararın İngiltere’nin “dünyanın geri kalanıyla bağlarını kopardığını” öne sürdü.
Düşük maliyetli bir diğer havayolu şirketi Jet2 da, uçuşların yeniden başlama tarihini 23 Haziran’dan 1 Temmuz’a erteleyeceğini açıkladı.
Jet2 CEO’su Steve Heapy, “Bugünkü açıklamanın, yolcularımızda ve bağımsız seyahat acentesi iş ortaklarımızda ne kadar büyük bir hayal kırıklığı yaratacağını biliyoruz. Endişelerini ve hayal kırıklıklarını paylaşıyoruz” dedi.
Manchester Airports Group CEO’su Charlie Cornish de, trafik lambası olarak bilinen sistemin, ülkelerdeki risklere yönelik önlem alınmasına olanak tanıyarak insanların güvenli bir şekilde seyahat etmesine izin vermesi gerektiğini söyledi.
Cornish, “Ancak hükümetin kendi sistemine güvenmediği, uluslararası taşımacılık sektörünün haksız yere günah keçisi ilan edildiği ve bu süreçte on binlerce kişilik istihdamı riske attığı artık çok açık” diye konuştu.
Turizm ve havacılık hisseleri düştü
Havayolları ve seyahat şirketlerinin hisseleri, alınan kararın açıklanmasının ardından değer kaybına uğradı.
British Airways’in ana şirketi olan IAG ve Easyjet yaklaşık yüzde 5 civarında değer kaybetti. Ryanair yüzde 1,3, seyahat acentesi Tui de %4,5’luk düşüşle günü kapattı.
Seahat ve turizm sektörü temsilcilerini çatısı altında buluşturan Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi Başkan Yardımcısı Virginia Messina, turizm şirketlerinin hisselerinde yaşanan düşüşe dikkat çekerek, alınan kararların sektöre büyük zarar verdiğini aktardı.
Seyahat sektörünün önde gelen isimlerinden PC Agency CEO’su Paul Charles, bu kararın on binlerce kişilik istihdam kaybına neden olabileceğini belirtti.
Charles, verilerin bazı ülkelerin daha yeşil listeye alınmasına olanak tanıdığını ve bu nedenle de hükümetin kararının “akla mantığa sığmadığını” ifade etti.
Karayipler’deki Grenada adası, yeşil listeye gireceğini umuyordu. Turizm bakanı Clarice Modeste Curwen, bu kararın “son derece hayal kırıklığı yarattığını” söyledi.
Grenada’da pandeminin başlangıcından bu yana sadece 161 vaka tespit edildi ve Şubat ayından bu yana ülke içinde bulaşan vaka sayısı da sıfır.
Trafik lambası sistemi nasıl çalışıyor?
İngiltere hükümeti, yeşil listeye yeni ülkelerin eklenmemesi, yeşil listedeki Portekiz’in sarıya kaydırılması ve kırmızı listeye de yedi yeni ülkenin daha eklenmesine karar verdi.
Yapılan değişiklikler Salı günü yerel saatle 04.00’te (TSİ 06.00) yürürlüğe girecek.
Yunan ve İspanyol adalarının yanı sıra Malta, Finlandiya ve Karayipler’in bazı bölgelerinin yeşil listeye eklenmesi bekleniyordu. Ancak hükümet, uluslararası seyahatler konusunda oldukça temkinli davranmaya karar verdi.
İngiltere’de şu anda yürürlükte olan uluslararası seyahat düzenlemesine “trafik lambası” sistemi adı veriliyor. Ülkeler üç farklı kategoriye bölünüyor ve her bir kategori için de farklı düzenlemeler uygulanıyor.
Yeşil listede yer alan ülkelere seyahat için herhangi bir kısıtlama ve İngiltere’ye dönüşlerde karantina uygulanmıyor. Sarı listedeki ülkelerden dönüşlerde 10 gün ev karantinası yapılması öngörülüyor.
En sıkı kısıtlamaların uygulandığı kırmızı listedeki ülkelerden gelişlerde ise masrafları yolcuya ait olmak üzere 10 gün otel karantinası zorunlu tutuluyor. Ayrıca kırmızı listedeki ülkelere ancak zorunlu hallerde seyahat edilmesi isteniyor.