Bilim insanları Covid önlemleri hafifletildikçe, özel eğitilmiş köpeklerin virüsün yayılmasını önleyici tedbirlerden biri olarak gündeme gelebileceğini söylüyor. Köpekler havaalanlarında ya da büyük kalabalıkların katıldığı etkinliklerde faydalı olabilir.
Bu amaçla yapılan bir denemenin bir parçası olarak, köpeklere, koronavirüslü insanların salgıladığı, insan burnunun alamayacağı özel kokuyu ayırt etme eğitimi verildi.
Ama öncelikle köpeklerin deneyde ulaştıkları bulguların laboratuvar testleri ile de doğrulanması ve isabet kaydettiklerinin anlaşılması gerekiyordu. Yapılan deneyde köpekler koronavirüs vakalarının yüzde 88’ini tespit etti. Köpekler, koku alma duyularının insanınkinin 100 bin misli gelişkin olması nedeniyle uzun yıllardan patlayıcı madde, para, ya da uyuşturucu madde aramalarında, kayıp kişilerin aranmasında kullanılıyor.
Yakınlarda yapılan araştırmalar köpeklerin, özellikle de spaniel ve av köpeği cinslerinin, kanser, Parkinson ve sıtma gibi hastalıkların kokusunu ayırt edebildiklerini ortaya koymuştu.
Hastalara ait giysiler kullanılarak eğitildiler
Son deneyde 6 köpeğe koronavirüse yakalanan insanların kokusu, giydikleri çoraplar, yüz maskeleri, tişörtler koklatılarak öğretildi. Bu kokuyu tanıdıkları ve kendilerine gösterilen giysilerin hasta birinden mi sağlıklı birinden mi geldiğini doğru bildiklerinde ödüllendirildiler. Üstelik köpeklerin sıradan griple Covid’i ayırt edip edemediğini görmek için, gripli ve diğer solunum yolları hastalıkları geçiren insanlardan da örnekler alındı.
Köpekler, koronavirüslü kişileri, farklı varyantları dahi olsa ve o kişi hiçbir hastalık belirtisi göstermese de, sisteminde virüs düzeyi çok düşük bile olsa kokusundan tanımayı başardı. Köpeklerin eğitimini üstlenen görevli Claire Guest, sonuçların “köpeklerin insanların hastalıklarının kokusunu tespit etmekte en güvenilir biyo-algılayıcı olduklarının yeni bir kanıtı” olduğunu söyledi. Köpekler her 100 Covid vakasından 88’ini buldu. Fakat diğer yandan hasta olmayan her 100 kişiden 16’sını da gösterdiler.
Dolayısıyla bir uçaktaki 300 yolcudan biri koronavirüs taşıyorsa, köpeklerin bu kişiyi tespit etmesi büyük bir olasılık. Fakat aynı zamanda hasta olmayan 48 kişiyi daha yanlışlıkla seçme riskleri var. Bu da bir kısım hastanın ayırt edilmeyip daha çok sayıda bir kısım insanın da yanlış bir şekilde virüslü diye ayırılmasına sebep olabilirler.