İngiltere’de, Covid-19 tedavisiyle ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere kanlarındaki plazmayı bağışlamaları için koronavirüse yakalanmış erkeklere çağrı yapılıyor.
Araştırmalar, erkeklerin Covid-19’u daha ağır geçirme ihtimallerinin yüksek olduğunu, bu nedenle kanlarında kadınlardakinden daha fazla antikor bulunduğunu gösteriyor.
Antikorların fazlalığı ise erkeklerin kanından elde edilen plazmanın hayat kurtarıcı olabileceğine işaret ediyor.
Hastalığı atlatmış kişilerin kanında oluşan antikorların (savunma hücreleri) hastaların iyileşme mücadelesine destek olması umuluyor.
İngiltere’deki Ulusal Sağlık Sistemi (NHS), denemlerin başarılı olması halinde plazmanın, hastanelerdeki Covid-19 hastalarının tedavisinde kullanabileceğini söylüyor.
Covid hastalığını geçirip iyileşmiş kişilerin kan ve plazma bağışında bulunması için Nisan ayında yapılan çağrıya cevaben Mayıs ortasında 600’e yakın kişi plazma bağışında bulunmuştu.
Erkeklerin yaptığı plazma bağışının yüzde 43’ünde, denemelerde kullanılabilecek düzeyde antikora rastlanırken, kadınların plazmasında bu oranın yüzde 29’da kaldığı görüldü.
Ayrıca daha yaşlı hastalarda, Asya kökenli hastalarda ve hastanede Covid-19 tedavisi görmüş kişilerde antikor düzeyinin daha yüksek olduğu belirtiliyor.
NHS’in Kan ve Organ Nakli bölümü yöneticisi Prof. David Roberts daha fazla plazma bağışına ihtiyaç olduğunu belirterek “Ama özellikle erkeklerden bağış istiyoruz” dedi.
Plazma nedir?
Kanın yarısını oluşturan sarımsı sıvıya plazma deniyor. Alyuvarlar, akyuvarlar ve trombositler (pıhtılaşma hücreleri) vücudun farklı bölgelerine plazma ile taşınıyor.
Bir kişi virüs ile enfekte olduğunda plazması, vücudun enfeksiyona karşı savaşında kullanılan antikorları içeriyor.
Antikor bakımından zengin bu plazma, Covid-19 hastalığını atlatan kişilerde, genellikle hastalıktan 28 gün sonra oluşuyor.
Neden önemli?
İmmün plazması Covid-19 hastalarına nakledilerek hastalıka savaşmalarına yardımcı olunabilir.
İngiltere’de bu konuda yapılan iki klinik deneyle plazmanın ne kadar işe yaradığına bakılıyor.
Türkiye ve ABD gibi diğer ülkelerde Covid-19 hastalarına plazma tedavisi uygulanıyor.
Kimler plazma bağışında bulunabilir?
Koronavirüs semptomları göstermiş ve hastalıktan tamamen iyileşmiş kişiler plazma bağışında bulunabilir.
Antikorların gelişmesi için hastalığın üzerinden belli bir süre geçmesi (genellikle 28 gün) gerekir.
Türkiye’de Covid-19 hastası olduğu klinik testlerle kanıtlanmış ve tedavi sürecinin üzerinden 14 gün geçmiş kişiler bağışta bulunmak için başvuruda bulunabiliyor.
Kan bağışına mı benziyor?
Kan bağışından farklı. Plazma bağışlama süreci 45 dakika kadar sürüyor ve kan alınırken plazma ayrıştırma işlemine tabi tutuluyor.
Vücut, bağışlanan plazmayı 48 saat içinde yeniden üretiyor.