İngiltere’de bilim insanları, Covid-19hastalığını en ağır geçiren kişilerde koronavirüsün etkilerini hafifleteceğini umdukları bir tedavi üzerinde deneylere başladı.
Söz konusu hastalarda T hücresi adı verilen bağışık hücrelerin sayısının çok düşük olması, tedavi için ilk ipuçlarını verdi.
Lenfosit de denilen T hücreleri koronavirüse karşı etkili antikorları geliştiyor ve vücuttaki enfeksiyonu temizleme işlevi görüyor.
Şimdi, yapılan klinik deneylerle, vücuttaki T hücrelerini artırma işlevi gören Interleukin 7 adlı ilacın hastaların iyileşmesine yardımcı olup olmayacağı değerlendirilecek.
Deneyleri Londra’daki King’s College ile Guy’s and St Thomas’ Hastanesi’nden uzmanlar yürütüyor.
İlk ipuçları
Covid-19’u çok ağır geçiren 60 hastanın kanlarındaki bağışıklık hücreleri incelendiğinde, hastaların T hücresi sayısının olması gereken seviyeden çok düşük olduğu tespit edildi.
Profesör Adrian Hayday, bağışıklık hücrelerinin sayısındaki düşüşü gözlemlemenin kendileri açısından büyük sürpriz olduğunu söylüyor:
“Bu hücreler bizi korumaya çalışıyorlar fakat virüs bir şekilde onların ayağını kaydıracak bir şeyler yapıyor, çünkü sayılar çok büyük hızla düşüyor.”
Normal, sağlıklı bir yetişkinin bir mikrolitrelik kanında (0,001ml) 2 bin ila 4 bin T hücresi (lenfosit) olması gerekiyor.
Oysa Covid hastalarının kanında bu sayı 200-1200 arasına kadar düşüyor.
‘Müthiş cesaret verici’
Araştırmayı yürütenler bu bulguların bir sonucunun, Covid-19’a karşı, kandaki T hücresi seviyesini hızla ölçen bir test geliştirilmesi ve bu yolla hastalığı kimin daha ağır geçireceğinin, önceden belirlenebilmesi olduğuna işaret ediyorlar.
T hücresi koronavirüs ilişkisine dair bulguların bir başka çok önemli sonucu ise kuşkusuz, bağışıklık hücrelerinin azalmasını engellemek suretiyle tedavi ihtimalini ortaya çıkarması.
Londra’daki Guy’s and Thomas’ Hastanesi’nin yoğun bakım doktorlarından Manu Shankar-Hari, yoğun bakıma alınan Covid-19 hastalarının yaklaşık yüzde 70’inin kanında T lenfosit düzeyinin, mikrolitrede 400-800 düzeyinde olduğunu, iyileşmeye başladıklarında ise lenfosit düzeyinin yeniden yükselmeye başladığını söylüyor.
Deneyler ne aşamada?
Interleukin 7 adlı ilaç daha önce küçük bir grup kan zehirlenmesi (septisemi) hastasında denendi ve bağışıklık hücrelerini hastaya zarar vermeden artırdığı kanıtlandı.
Şimdi başlatılan deneylerde ilaç, en az üç gündür yoğun bakımda bulunan ve lenfosit hücrelerinin düzeyi çok düşmüş olan hastalara verilecek.
Doktor Manu Shankar-Hari, “T hücrelerinin sayısını artırdığımızda viral enfeksiyonun temizlenmeye başlamasını umuyoruz” diyor.
Shankar-Hari, “Bir yoğun bakım doktoru olarak durumu çok ağır hastalara bakıyorum ve elimizde destekleyici bakım dışında hastalığa karşı etkili aktif bir tedavi yok. O yüzden bu tür bir tedavi ihtimalinin denenmesi, bütün yoğun bakım doktorları açısından çok cesaret verici” diye ekliyor.
Profesör Adrian Hayday ise bu araştırmanın, dünyanın dört bir yanında tedavi arayışı içinde olan bilim insanlarına, hastalığın bağışıklık sistemiyle ilişkisi bakımından hayati bilgiler sunduğuna dikkat çekiyor.
Koronavirüsün bağışıklık hücreleri üzerindeki etkisinin önemine işaret eden Hayday, ilerde araştırmaların virüsün T hücreleri üzerinde bu etkiyi tam olarak hangi mekanizmayla yarattığına da yönelmesi gerektiğini söylüyor.