Bilim insanları, Covid-19 salgınıyla birlikte günlük hayatın vazgeçilmez bir parçası haline gelen yüz maskelerinin etkisine ilişkin yayımlanan bir rapor sonrası fikir ayrılığına düştü.
İngiltere Royal Society bünyesinde bir araya getirilen bir grup bilim insanı, ev yapımı olanlar da dahil maske kullanımının Covid-19’un yayılımını önlediği sonucuna ulaşan bir rapor yayımladı.
Raporda, “Fiziksel mesafenin korunamadığı durumlarda maske kullanımı asemptomatik ya da semptomatik hastaların virüsü iletmesini önleyebilir. Ev yapımı kumaş maskeler de dahil olmak üzere yüz maskeleri doğru kullanılırsa virüsün yayılımının yavaşlamasına katkıda bulunabilir” ifadeleri kullanıldı.
Araştırmada ortaya konan sonuç, maskelerin, virüsü taşıyan damlacıkların saçılmasını önleyip önlemeyeceği üzerine yapılan incelemelere dayandırıldı. Bununla birlikte araştırmacılar, bu konuda yapılan araştırma sayısının oldukça az olduğunun altını çizdi.
Rapor, yeterli kanıt sunmuyor
Öte yandan, Reading Üniversitesi’nde hücresel mikrobiyoloji doçenti olan Dr. Simon Clarke, yayımlanan raporun yeni kanıtlar sunmada yetersiz kaldığını ve maske kullanımının insan davranışı üzerinde yaratabileceği olumsuz etkilere karşı ihtiyatlı davranmadığını öne sürdü.
Clarke, şimdiye kadar ortaya konanların yalnızca bir görüşten ibaret olduğunu ve daha fazla kanıt sunulması gerektiğini söyledi.
Londra Üniversitesi Akademi Hastanesi’nde bulaşıcı hastalıklar danışmanı Dr. Ben Killingley de söz konusu rapora karşı eleştirel yaklaştı. Killingley, raporun maskelerin virüsün yayılımını azalttığına dair yeterince kanıt sunmadığını belirtti.
Londra Üniversitesi Akademisi Halk Sağlığı bölümünden Dr. Antonio Lazzarino ise rapora ilişkin, “Bu bir araştırma değil. Bu, klinik olmayan ve anekdotlara dayanan çalışmaların sistematik olmayan bir derlemesi” değerlendirmesi yaptı.
Lazzorino, Covid-19’un patofizyolojisi ve iletim dinamiklerine ilişkin şimdiye kadar bilinenlere göre maske takmanın olumsuz etkilerinin olumlulardan fazla olduğunu söyledi.
‘Olumlu etkilere yönelik argümanları destekliyor’
Oxford Üniversitesi’nden Profesör Trisha Greenhalgh ise raporun, maskenin olumlu etkilerine yönelik argümanları desteklediğini ifade etti. Greenhalgh, rapora ilişkin, “Hem laboratuvar çalışmalarında hem de randomize kontrollü çalışmalarda, bulaşma dinamiği ve bez bazlı malzemelerin etkinliği dahil olmak üzere çok sayıda kanıtı bir araya getiriyor” değerlendirmesi yaptı.
Avrupa Hastalıkların Önlenmesi ve Kontrol Merkezi (ECDC) Direktörü Andrea Ammon konuya ilişkin, “Maske sadece ilave bir koruma aracı olabilir. Tam olarak virüsü önleme açısından ne kadar etkin bir rol oynadığını henüz bilmiyoruz” açıklaması yapmıştı.