İngiltere 23 Haziran 2016’da yapılan referandumda AB’den ayrılmaya karar verdi
Üç yıl, üç başbakan ve iki seçimden sonra İngiltere sonunda yerel saatle 23.00’te Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılacak.
Ayrılıkla birlikte 11 aylık geçiş süreci başlayacak.
Peki bu sürede ve sonrasında neler değişecek, neler aynı kalacak?
1. Avrupa Parlamentosu’ndaki İngiliz milletvekilleri koltuklarını kaybedecek
2019’un Mayıs ayında yapılan Avrupa Parlamentosu seçimlerinde İngiltere için ayrılan koltukların çoğunu Nigel Farage liderliğindeki aşırı sağcı Brexit Partisi kazandı
Brexit Partisi lideri ve İngiltere’nin AB’den ayrılmasının mimarlarından Nigel Farage, Avrupa Parlamentosu üyeliğini kaybedecekler arasında.
Bunun nedeni, İngiltere’nin AB’den ayrıldığı anda, Birlik’in siyasi kurum ve ajanslarıyla bağını yitirecek olması.
Geçiş sürecinde İngiltere’nin AB kurallarına uyacak olmasına ek olarak, AB kanunlarının yerine getirilmesi ile ilgili konularda karar mercii olan uluslararası Avrupa Adalet Divanı, yasal anlaşmazlıklarda son sözü söyleyecek.
2. AB zirvelerine katılım bitecek
İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın, gelecekte AB Zirvesi’ne katılan liderler arasına girmek istemesi halinde, özel olarak davet edilmesi gerekecek.
İngiliz bakanlar da artık düzenli olarak AB toplantılarına katılarak, örneğin balık avlanmaya ilişkin sınırlamalar hakkında karar veremeyecek.
3. Ticaret konusu çok konuşulacak
İngiltere malların ve hizmetlerin alım-satımına ilişkin olarak dünya çapındaki diğer ülkelerle pazarlıklara başlayabilecek.
İngiltere AB üyesiyken, ABD ve Kanada gibi ülkelerle resmi ticaret müzakereleri yürütmesine izin verilmiyordu. Brexit destekçileri kendi ticaret politikasını belirleyebilecek olmasının İngiltere ekonomisini şaha kaldıracağını savunuyor.
AB ile de görüşülecek çok fazla konu var. Geçiş süreci sona erdiğinde malların fiyatının artmaması ve başka ticaret engellerinin olmaması için İngiltere-AB ticaret anlaşmasının imzalanması en öncelikli konu.
Eğer bir ticaret anlaşmasına varılırsa, geçiş dönemi sona erinceye kadar anlaşmanın maddeleri uygulamaya konulmayacak.
4. İngiliz pasaportlarının rengi değişecek
Mavi renkteki pasaportlar 1988 yılında değiştirilmişti
Mavi renkteki pasaportlar, şu anki bordo pasaportlarla değiştirildikten 30 yıl sonra geri dönecek.
İngiltere’de göçten sorumlu İçişleri Bakan Yardımcısı Brandon Lewis, 2017 yılında bu değişikliği açıklarken, ilk olarak 1921 yılında kullanılan bu pasaport için “ikonik” ifadesini kullanmıştı.
Yeni pasaport uygulamasına geçilmesi aylar sürecek. İngiltere’de yıl ortasına kadar yeni pasaportların hazırlanması bekleniyor.
5. Brexit bozuk paraları
Brexit ertelendikten sonra bozuk paraların yeniden basılması gerekti
İngiltere’de Brexit’i anmak için 31 Ocak tarihini taşıyan ve “Barış, Refah ve Bütün Uluslarla Dostluk” yazılı 3 milyon adet 50 penilik bozuk para basılacak. Paralar dolaşıma girdi.
Ancak bozuk paralar da halkı böldü, AB’de kalınmasından yana olan bazı kişiler bozuk parayı kabul etmeyeceklerini açıkladı.
Hükümet Brexit’in gerçekleşmesi planlanan 31 Ekim tarihi için de paralar bastırmıştı, ancak İngiltere’nin AB’den çıkışı ertelenince paralar eritilmek zorunda kalındı.
6. İngiltere’nin Brexit ekibinin görevi sona erecek
İngiltere-AB müzakerelerini ve anlaşma olmaması ihtimaline yönelik hazırlıkları yürüten ekip, Brexit’in gerçekleşeceği gün görevlerinden ayrılacak.
Brexit departmanı, eski Başbakan Theresa May tarafından 2016 yılında kurulmuştu.
Bundan sonraki görüşmeleri yürütecek ekibin adresi Başbakanlık konutu olan Downing Street olacak.
7. Almanya suç işleyenleri İngiltere’ye geri gönderemeyecek
Bazı zanlıların Almanya’ya kaçmaları halinde İngiltere’ye geri gönderilmeleri mümkün olmayacak. Almanya Anayasası, başka bir AB ülkesi olmadıkça vatandaşlarının sınır dışı edilmesine izin vermiyor.
Almanya Adalet Bakanlığı’ndan bir sözcü BBC’ye, “Bu istisna İngiltere AB’den ayrıldıktan sonra uygulanmaya devam edemez” açıklamasını yaptı.
Aynı kısıtlamaların başka ülkeler tarafından da getirilip getirilmeyeceği belirsiz. Örneğin Slovenya, durumun karmaşık olduğunu söylüyor, Avrupa Komisyonu ise görüş vermeyi reddetti.
İngiltere İçişleri Bakanlığı Avrupa Tutuklama Müzekkeresi’nin geçiş dönemi boyunca devam edeceğini söylüyor. (Bu Almanya’nın Alman olmayan vatandaşlarını sınır dışı etmeye devam edeceği anlamına geliyor.)
Ancak bir ülkenin yasası İngiltere’ye iadeyi engelliyorsa, “yargılamayı devralması ve söz konusu kişiyi cezalandırmasının” mümkün olduğunu kaydediyor.
Şimdilik neler değişmeyecek?
Geçiş dönemi Brexit’in hemen ardından başlayacağı için, pek çok şey aynı kalacak – en azından 31 Aralık 2020’ye kadar.
1. Seyahat
Geçiş döneminde İngiltere vatandaşları AB vatandaşlarıyla aynı haklara sahip olacak
Uçaklar, tekneler ve trenler her zamanki gibi çalışmaya devam edecek.
Pasaport kontrole gelindiğinde geçiş dönemi boyunca İngiliz vatandaşları, AB vatandaşları için ayrılan bölümlerde sıraya girmeye devam edecek.
2. Ehliyetler ve evcil hayvanların pasaportları
Geçerli oldukları müddetçe, kabul edilmeye devam edilecekler.
3. Avrupa Sağlık Sigortası Kartı (EHIC)
Avrupa Sağlık Sigortası Kartı geçiş döneminde geçerli olmaya devam edecek
Bu kartlar İngiliz vatandaşlarına, bir kaza sonucu meydana gelebilecek hastalıklarda resmi kuruluşlarda tedavi imkanı sağlıyor.
Herhangi bir AB ülkesinde kullanılabilirler (İsviçre, Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn’da da geçerliler) ve geçiş döneminde de geçerli olacaklar.
4. AB’de yaşamak ve çalışmak
Geçiş döneminde hareket serbestisi devam edecek, böylece İngiltere vatandaşları şu an olduğu gibi bu süreçte de AB’de yaşayıp, çalışmaya devam edebilecek.
İngiltere’de yaşamak ya da çalışmak isteyen AB vatandaşları için de aynı koşullar geçerli.
5. Emeklilik maaşı
AB’de yaşayan İngilizler devletten emeklilik maaşlarını ve yıllık zammı almaya devam edeceler.
6. Bütçeye yapılan katkılar
İngiltere geçiş döneminde AB bütçesine para ödemeye devam edecek. Bu, AB tarafından fonlanan projelerin devam etmesi anlamına gelecek.
7. Ticaret
İngiltere-AB ticareti ek ücretler ya da denetimler gerekmeden devam edecek.