Times gazetesine konuşan eski NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, “Bu çok riskli bir zirve” dedi.
NATO’nun 70. kuruluş yıldönümünde örgüt için bölünmeler nedeniyle istikrarsızlaşma riski bulunduğunu belirten Rasmussen; ABD, Fransa ve Türkiye’nin bu zirveyi altüst etme ihtimalinin bulunduğunu söyledi.
Rasmussen, ABD Başkanı Donald Trump’ın diğer ülkeleri bütçelerinden savunma harcamalarına NATO şartı olan yüzde 2’den az pay ayırmakla suçlayabileceğini, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un daha önce kullandığı “NATO’nun beyin ölümü gerçekleşti” gibi ifadelerle yeni tartışmalara yol açabileceğini vurguladı ve ekledi:
“Üçüncü tehdit ise, tabii ki Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın NATO’nun birliğini test etmeyi sürdürmesi.”
Financial Times (FT) da zirveye ayırdığı başyazısında “NATO ortak amacını yeniden ortaya koymalı” başlığını kullandı.
Örgütün geleceğine dair meşru kaygılar olduğunu belirten gazete, 29 müttefikin birbirine güvenilir dostlar olarak davranması ve karşılaştıkları tehditleri ortak bir şekilde algılaması gerektiğini söyledi.
Son haftalarda NATO üyeleri arasındaki güven kırılmasının belirgin hale geldiğini aktaran FT, başyazısına şöyle devam etti:
“Artık Avrupalı liderler de NATO’yu eleştirenler korosuna katılıyor. Fransa Cumhurbaşkanı Macron NATO için ‘beyin ölümü gerçekleşti’ diyerek müttefiklerini şoka soktu. Ayrıca ittifakın Rusya’yı düşman olarak görmemesi gerektiğini ima etti – bu Polonya ve Baltık ülkeleri için hoş olmayan bir süprizdi.
“Angela Merkel ise Macron’u bu sözleri nedeniyle eleştirdi. Türkiye Dışişleri Bakanı bir adım daha ileri giderek, Türkiye’nin Suriye’deki askeri operasyonunu eleştirmesi nedeniyle Fransa Cumhurbaşkanı’nı ‘terörü desteklemekle’ suçladı.
“Ama Türkiye NATO dayanışmasına, Macron’un dikkatsiz açıklamalarından daha büyük bir tehdit oluşturuyor.
“Ankara’nın Suriye’de tek taraflı askeri operasyon kararı müttefikler arasında karşılıklı danışma konusunda temel soru işaretleri oluşturdu – özellikle de Türkiye’nin teorik olarak NATO’nun ortak savunma maddesini tetikleme potansiyeli nedeniyle.
“Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hükümetinden kaynaklanan sorunlar burada da bitmiyor.
“Türkiye, Rusya’dan bir hava savunma sistemi aldı ve test etmeye başladı. Bu sıra dışı karar Türkiye’nin Amerikan savaş uçağı satın alma planının sorgulanmasına yol açtı.
“Eroğan hükümetinin davranışları artık o kadar dengesiz bir hal aldı ki bazıları ülkenin NATO’dan atılması gerektiğini söylemeye başladı. Ancak Türkiye’yi Batı ittifakından atmak Batı’nın düşmanlarının işine gelir. Özellikle Rusya, bir süredir NATO’yu bölme ve Türkiye’yi kendi yörüngesine çekmeye çalışıyor.
‘Erdoğan’a sert bir mesaj vermeli’
“NATO müttefikleri için iyi bir seçenek, bu haftaki zirveyi Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sert ve birleşmiş bir mesaj vermek, ona dayanışmanın iki taraflı olduğunu hatırlatmak olur.
“Türkiye müttefiklerine danışmadan geniş kapsamlı kararlar alırsa NATO’nun otomatik savunmasını göreve çağırmayı da bekleyemez.
“Müttefiklerin çıkarlarına ve hassasiyetlerine saygı prensibi Fransa ve ABD’nin devlet başkanları için de geçerli.”
Daily Telegraph gazetesi ise İngiltere’de ana muhalefetteki İşçi Partisi’nin lideri Jeremy Corbyn’in “NATO Rusya’yla yeniden ilişki kurmalı” sözlerine yer verdi.
Jeremy Corbyn Pazar günü yaptığı konuşmada NATO’nun Rusya ile çatışmalarını azaltıp iklim krizine ve küresel eşitsizliğe odaklanması gerektiğini söyledi.Corbyn, İşçi Partisi’nin iktidara gelmesinin ardından müttefik ülkelerin nükleer silahlardan arınması için aktif olarak çalışacağını belirtti.
