İngiltere’de yürütülen bir araştırmada kadın cinayetleri incelendi ve kadınların eşleri ya da partnerleri tarafından öldürülmesine giden süreçte sekiz evre yaşandığı tespit edildi.
Kriminoloji uzmanı Jane Monckton Smith’in İngiltere’de işlenmiş 372 kadın cinayetini inceledi. Monckton Smith’in bulgularına göre cinayetlerin öncesinde birbiriyle büyük benzerlikler gösteren süreçler yaşanıyor.
Gloucestershire Üniversitesi’nde akademisyen olarak görev yapan Monckton Smith, İlişkinin şiddete, hatta cinayete gidebileceğini gösteren en önemli sinyalin erkeğin kadını sürekli olarak kontrol etmeye çalışması olduğunu söylüyor.
İncelenen neredeyse tüm cinayet vakalarında karşılaşılan evreler şu şekilde sıralanıyor:
- İlişkinin başlaması öncesinde erkeğin kadını sürekli takip ve taciz etmesi.
- Flört döneminin hızla bir ilişkiye dönüşmesi.
- Erkeğin, kadını sürekli zorla kontrol etmeye başlaması.
- Erkeğin, kadın üzerindeki bu kontrolünün ortadan kalkmasına ya da zayıflamasına yol açan bir tetikleyici. Örneğin, ilişkinin sonlanması ya da erkeğin maddi sıkıntıya düşmesi.
- Erkeğin kadını kontrol altında tutma çabalarının yoğunlaşması. Örneğin sürekli takip etmeye başlaması ya da intihar edeceğini söyleyerek tehdit etmesi.
- Erkeğin yöntem değiştirmeye karar vermesi. İntikam alma ya da cinayet işleme seçeneklerini düşünmeye başlaması.
- Erkeğin kadını öldürmek için plan hazırlaması. Silah alıp kadını yalnız bir ortama çekmeye çalışması.
- Erkeğin kadını öldürmesi, aynı zamanda çiftin çocukları gibi yakın çevredeki kişilere de zarar vermesi.
Jane Monckton Smith, oluşturduğu sekiz evrelik çizelgenin kadın cinayetlerini önleyebileceğini söylüyor
İncelenen kadın cinayeti vakalarında bu evrelere uymayan az sayıdaki örnekte tek eksiğin ilk evre olduğu, o örneklerde de çiftin ilişki başlamadan önce tanışmadığı ifade ediliyor.
BBC’ye konuşan Monckton Smith, “Bugüne kadar kadın cinayetlerine hep bir anlık şehvetle işlenmiş cinayetler, bir tarafın bir an gözünün kararmasının sonucu olarak baktık. Ancak bu vakaları incelemeye başladığınızda burada bir planlama, bir kararlılık olduğunu görüyorsunuz. Ama daha da önemli olan, cinayetle sonuçlanan bu ilişkilerin hepsinde karşı tarafı zorla kontrol altında tutma çabasının olması” dedi.
Monckton Smith, sekiz evreden oluşan modelini, İngiltere’de psikologlara, polislere ve avukatlara öğretmeye başlamış durumda.
Akademik çalışmasının yayımlanmasıyla birlikte bu eğitimlerin daha kapsamlı bir şekilde verilmesini ümit ediyor.
“Eğer bu sürecin farkında olurlarsa hem kurbanlar hem de yetkili kişiler ‘Tanrım! Önümde üçüncü evreye ulaşmış bir vaka var’ diyebilir” diyor.