Londra’daki Brompton bisiklet fabrikası tam kapasite çalışıyor. Ama ne zamana kadar? 29 Mart’ta Britanya düzensiz Brexit ile Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılırsa imalathane aynı kapasiteyle çalışmalarını sürdürebilecek mi?

Brompton imalatının yüzde 71’ini ihraç ediyor. Bine yakın bisiklet parçasının büyük bölümünü ise dışardan alıyor. İşletme müdürü Will Butler-Adams Brexit’ten sonra AB ülkelerinden parça alıp alamayacaklarını bilemiyor. AB’den ayrıldıktan sonra limanlarda mal akışı durduğu takdirde büyük bir problemle karşılaşabileceklerini ve işlerinin riske girebileceğini söylüyor.

İşletmeler stokçuluğa başladı

Butler-Adams elektrikli bisikletin parçalarını sayıyor. Belçika, Fransa, Almanya, Endonezya ve diğer birçok ülkeden getirttikleri parçaların kısa zamanda erimemesi için şimdiden stok yaptıklarını anlatıyor. İngiltere’de yapılan parçaların ham maddesinin ise Portekiz’den geldiğini belirten işletme müdürü tedarikçi şirketlerden de stok üretim yapmalarını istediklerini söylüyor. Brompton’un 20 metre yüksekliğindeki üretim hangarının tavanına kadar parça istiflenmiş. Şimdiye kadar bir milyonun üzerinde parça getirtmişler. Bu yatırımın ileride işlerine yarayacağını tahmin ediyorlar.

Mart sonunda montaj durduğu takdirde Brompton birkaç günde 50 bin sterlin zarar edebilir. Hızla büyüyen ve iki yıl önce Londra’nın başka bir köşesinde daha tesis kuran şirketin Brexit yüzünden tehlikeye girmesi mümkün. Britanya’daki bütün işletmeler yedek stoklamanın ne kadar önemli olduğunu fark etmiş. İngiltere’nin en büyük marketler zinciri Tesco buzhanelerini büyütmüş, lüks şilte imalatçısı Savoir Beds Arjantin’den tonlarca at kılı almış.

Depoculara gün doğdu

Britanya Ekonomi Bakanı Richard Harrington geçenlerde, ülkedeki depoların her metrekaresinin dolduğunu söylemişti. Finacial Times gazetesi ankete dayalı bir endekse göre kullanılan depolama kapasitesinin 1992 yılındaki seviyeye yaklaştığını yazdı. Son bir buçuk yılda mamul stok envanterindeki artış rekor düzeye ulaşmış.

Depolar ağzına kadar doldu

Lojistik şirketi NX Group’un sözcüsü Neil Powell, “Bu branşta en ideali ani tepki gösterebilmek için azami kapasitenin yüzde on oranında altında kalmak. Ama biz şimdiden kargo paletlerini koyacak yer bulamıyoruz” diyor.

9 bin 300 metreküplük deponun doluluk oranı yüzde 95’i bulmuş. Her gün mal depolamak isteyen yeni müşteriler arıyormuş. Bir iki gün içinde depodan alınmayıp yedekleme amacıyla yaz aylarına kadar şirketin deposunda stoklanan ürünlerin miktarı hızla artıyormuş. Brompton da kaotik Brexit yüzünden kepenk indirmek zorunda kalmamak için siparişlerinin bir bölümünü NX Group’un hangarlarında bekletiyor.

Artan lojistik hizmetleri talebine paralel olarak depo kiraları da yükseliyor. Her yerde yeni depolar inşa ediliyor. Neil Powell bu durumdan memnun olmakla birlikte kuşkuları da var. Devamlı müşterilerini kaybetmemeye özen gösterdiklerini ve kıta Avrupası’ndaki müşterilerini kaybetmelerinin lojistik branşındaki canlanmanın sonu olabileceğini söylüyor.

Aynı zamanda depolama hizmetlerindeki patlamanın reel talep artışını yansıtmadığını da hatırlatan NX Group sözcüsü ‘malın ihtiyaç vaktinden önce alınmasının anlık bir durumu yansıttığını’ söylüyor.

Powell Brexit’ten sonra ithal ve ihraç mallarının deniz ve hava limanlarında birikmesinin ağzına kadar dolu olan depoların aynı hızla boşalmasına da yol açabileceğini belirtiyor. Bu nedenle Brexit sayesinde kısa zamanda çok para kazanmak yerine AB ile ülkesi arasındaki ticari ilişkilerin güvenilir bir şekilde devam etmesini arzuladıklarını sözlerine ekliyor.

Bisiklet fabrikasının müdürü Will Butler-Adams da gökten para yağmasını beklemiyor. “Brexit’in ilk aylarını kazasız belasız atlatmaya baktıklarını, ondan sonra da bir yolunu bulup faaliyetlerini sürdürmeyi düşündüklerini” söylüyor. Brompton ‘istiflemek kaostan evladır’ anlayışıyla Londra’nın Heathrow havalimanı yakınlarında bir depo daha kiralamış.