Başkent Dublin’de Brexit konulu toplantıda konuşan Varadkar, “İngiltere’nin AB’den ayrılma kararı almasından bu yana yaşanan en çarpıcı gelişmelerden biri AB’nin gösterdiği dikkate değer dayanışma oldu.” dedi. İngiltere’nin İrlanda ile ilgili konuları ikili ilişkiler çerçevesinde çözme girişiminin AB’nin sergilediği güçlü dayanışma sayesinde başarısızlığa uğradığını belirten Varadkar, “Bunun son dakikada bozulacağını düşünenleri kötü bir sürpriz bekliyor.” ifadesini kullandı. İngiltere’nin AB’den anlaşmasız ayrılma ihtimalinin güçlendiğine işaret eden Varadkar, AB’nin de bu durumda İrlanda’ya destek vermeyi vaat ettiğini söyledi.
Öte yandan İrlanda Dışişleri Bakanı Simon Coveney de İngiltere’nin Brexit tarihini ertelemek için “bir planla başvurması” halinde, AB’nin bunu kabul edebileceğini söyledi. Coveney, Brexit tarihinin ertelenebileceği muhtemel tarih olarak da haziran ayı sonunu işaret etti. İngiltere’nin normal takvime göre 29 Mart’ta AB’den resmen ayrılmış olması gerekiyor.
Ancak Başbakan Theresa May AB ile vardığı Brexit anlaşmasının 15 Ocak’ta parlamentoda ezici çoğunlukla reddedilmesinin ardından başlattığı yeniden müzakere sürecine de parlamentodan destek almayı başaramadı. May’in Kuzey İrlanda sınırına ilişkin “tedbir maddesi”ni değiştirmeye yönelik girişimine destek talep eden önerge dün parlamentonun alt kanadı Avam Kamarasında 258’e karşı 303 oyla reddedildi.
Brüksel’den eli boş dönmüştü
Başbakan May, Parlamentonun 15 Ocak’ta reddettiği Brexit anlaşmasını revize edebilmek için geçen hafta Brüksel’de temaslarda bulunmuş ancak olumlu bir yanıt alamamıştı. İngiltere’nin müzakere heyeti ile AB arasındaki görüşmeler buna rağmen devam ediyor. İngiliz Parlamentosunun değiştirilmesini talep ettiği “tedbir maddesi” İngiltere’nin parçası Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasına Brexit’in ardından fiziki sınır girmemesi için formüle edilmişti.
May, bu maddeye ya bir zaman tahdidi getirmeye ya da İngiltere’nin bu maddenin işlerliğine tek yanlı son vermesini sağlayacak bir mekanizma kurulmasına çalışıyor. Tedbir maddesi İngiltere’nin AB ile kapsamlı ticaret anlaşması imzalayana dek gümrük birliği içinde kalmasını, Kuzey İrlanda’nın da buna ilaveten bir dizi farklı AB kuralına tabi kalmasını öngörüyordu. Maddeye karşı çıkanlar bunun İngiltere’yi süresiz bir şekilde fiili AB üyesi tutacağını ve Kuzey İrlanda’yı da tedricen İngiltere’den koparacağını ileri sürüyordu.
Takvim daralıyor
May, İngiliz hükümetinin Brexit tarihini ertelemeyi düşünmediğini ve herhangi bir anlaşmaya varılamaması durumunda anlaşmasız ayrılık seçeneğinden kaçınılamayacağını sık sık yineliyor. Ancak İngiltere’nin AB’den anlaşmasız ayrılığı tercih etmesi durumunda bile İngiliz parlamentosunun Brexit tarihinden önce göç, ticaret, finansal hizmetler, tarım, balıkçılık ve sağlık sistemiyle ilgili bir dizi uyum yasasını çıkarması gerekecek. May’in Brexit anlaşması 15 Ocak’ta Avam Kamarasında 202’ye karşı 432 oy gibi tarihi bir farkla reddedilmişti.
Parlamentoda önceki hafta yapılan oylamalarda ülkenin anlaşmasız Brexit’ten kaçınmasını öngören önerge ile Brexit anlaşmasındaki Kuzey İrlanda sınırına ilişkin “tedbir maddesinin” değiştirilmesi halinde anlaşmanın onaylanmasını içeren bir önerge kabul edilmişti. İngiltere 23 Haziran 2016’da yapılan referandumda yüzde 48’e karşı yüzde 52 oyla AB’den ayrılma kararı almıştı.
