İngiltere Başbakanı Theresa May için liderliğini yaptığı Muhafazakâr Parti’de güvensizlik oylaması hazırlıkları yapılıyor. May’in Avrupa Birliği (AB) ile üzerinde anlaştığı Birlikten çıkış (Brexit) anlaşmasını yeterli bulmayan Muhafazakar milletvekilleri, yeni bir liderle yola devam edip Brexit şartlarını Brüksel ile yeniden müzakere etmek istiyor.
May ‘her şeyiyle mücadele edeceğini’ söylese de, oylamayı kaybetmesi halinde koltuğu devralmaya aday olabilecek isimler kulislerde konuşuluyor.
Guardian gazetesi May’in Başbakanlığı kaybetmesi durumunda koltuğa oturabilecek potansiyel isimleri derledi:
DOMİNİC RAAB
Eski Brexit Bakanı Dominic Raab, olası adaylar arasında. Avrupa Birliği’nde kalmaya şüpheyle bakan partililerin gözünde favori aday olmak için de, rakiplerine karşı büyük mücadele verdi.
Partililerin Raab’a olan güveni belki de görevi devraldığı, AB ile aktif ilişkiler yürüten ve hükümetin Brexit politikalarını eleştirerek daha yolun sonuna gelmeden istifasını sunan eski Brexit Bakanı David Davis’e olandan da daha fazla.
Raab diğer pek çok rakibi gibi May’in koltuğuna göz diktiği izlenimini vermekten kaçındı. Gerçek bir Brexit yanlısı imajı çizen Raab’ın kabinedeki birçok eski isimden farklı olarak yeni jenerasyonu temsil ediyor olması da bir artı olarak görülüyor.
BORİS JOHNSON
Eski Dışişleri Bakanı Boris Johnson da kulislerde adı geçen kişilerden. Diğer yandan Johnson Brexit anlaşmasına açıkça karşı çıkmış olsa da, May’e karşı partiden gelen tepki dalgası ilerlerken gözlerden uzak olmayı tercih etti.
Johnson ve çevresi, resmi olarak başbakanın değişmesi gerektiğine yönelik açık bir kampanya yürütmedi. Ancak yorumculara göre eğer May resimden çekilir ve koltuğu için bir yarış başlarsa, o da rakipler arasında yer alacaktır.
Johnson’ın başbakan olması halinde Muhafazakâr Parti içerisindeki karışıklığın artması olası. Bazı partililer Johnson lider olursa partiden ayrılacakları uyarısında bulundu bile.
MİCHAEL GOVE
Çevre Bakanı Michael Gove’un Avrupa Birliği’nde kalmak isteyenler ile Brexit yanlısıyken fikir değiştirenler arasında gidip gelen parti tabanında sadık destekçileri var.
Eğitim ve Adalet Bakanlığı görevlerini yürütmüş olan deneyimli bakan Gove, 2016’daki başbakanlık yarışında da May’in başlıca rakiplerindendi.
Gove’un çevresinin “kabineden istifa et” önerisine rağmen görevine devam ederek, içeriden değişim için kampanya yürütmeyi tercih ettiği belirtiliyor.
AMBER RUDD
Eski İçişleri Bakanı Amber Rudd, ‘Windrush skandalı’ olarak anılan gelişmeler nedeniyle Nisan ayında May’e istifasını sunmuştu.
O dönem İçişleri Bakanlığı yetkililerinin İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ortaya çıkan işçi açığını kapatmak üzere Britanya’ya gelen ve eski İngiliz kolonisi ülkelerin vatandaşlarını temsil eden ‘Windrush neslinden’ göçmenleri sınır dışı etmeye çalıştığı ortaya çıkmıştı.
Bu skandal sonrası Rudd, Avrupa Birliği’nde kalmak isteyenler ile partinin merkez sağ çizgisindeki yumuşak Brexit yanlılarının favorisi haline geldi.
Rudd’ın “Boris Johnson’ı durdurun” sloganıyla kampanya yürütme olasılığı yüksek görülüyor. Bu yolla parti içindeki desteğini artırabileceği görüşleri var.
Öte yandan skandal sonrası İşçi Partisi’nin saldırıları karşısında da kolay bir hedef olması onu zorlayabilir.
JEREMY HUNT
İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt, partinin deneyimli bakanı olarak güvenli bir seçenek olarak görülüyor. Parti liderliği konusunda hırslı olduğu da açık.
Hunt, bir Avrupa Birliği yanlısıyken çizgisini değiştirdi, Brexit’in başlıca savunucularından oldu.
Hunt’ın en bilinen özelliği, kriz dönemlerinde hayatta kalabilmesi. Keza sağlık bakanlığı döneminde İngiltere Ulusal Sağlık Sistemi’nde (NHS) yaşanan fırtınalı kriz dönemi doktor grevleri karşısında sağlam durabildi. Yine de Hunt’ın peşinden geleceklerin sayısı çok değil.
SAJİD JAVİD
Brexit yanlısıyken AB yanlısına dönüşen İçişleri Bakanı Javid’in bu eğilimi çevresinde de yaymaya çalıştığı biliniyor. May’in başlıca rakipleri arasında.
Eski Maliye Bakanı George Osborne’un ‘çırağı’ Javid, içgüdüsel olarak Avrupa Birliği’ne şüpheyle yaklaşanlar arasında sayılırken, bir süre sonra birlikte kalmak isteyenler arasına girdi.
PENNY MORDAUNT
İngiltere Uluslararası Kalkınma Bakanı Penny Mordaunt herhalde kabinede istifa kararına en çok yaklaşanlar arasındaydı ama uçurumun kenarından döndü.
Penny Mordaunt, azılı Brexit yanlıları arasındaki Milletvekili Jacob Rees-Mogg gibi isimlerin gözünde favori aday.