İngiltere’de hükümetin Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılma (Brexit) stratejisi ile ilgili tartışmaların yol açtığı krizde istifa eden Dışişleri Bakanı Boris Johnson’ın yerine geçen isim belirlendi.
İngiltere Başbakanı Theresa May’in destekçilerinden olan Sağlık Bakanı Jeremy Hunt yeni Dışişleri Bakanı oldu. Sağlık Bakanlığı’na ise Kültür Bakanı Matt Hancock getirildi.
Hunt Haziran 2016’da yapılan Brexit referandumu sırasında AB’de kalınması için kampanya yürütmüştü.
Hunt’ın yeni Dışişleri Bakanı olarak ilk açıklaması, Brexit sürecinde May’in planına tam destek vereceğini belirtmek oldu. Hunt “Böylece geçen hafta kabinenin üzerinde uzlaştığı plan üzerinden Avrupa Birliği ile bir anlaşmaya varabiliriz” dedi.
Dünyanın Brexit sonrası İngiltere’nin nasıl bir ülke olacağını merak ettiğini söyleyen Hunt “Onlara söylemek istediğim şey şu; İngiltere güvenilir bir müttefik, halkının değerlerine sahip çıkan bir ülke ve dünyada güçlü, kendine güvenen bir ses olacaktır” dedi.
İstifa eden Dışişleri Bakanı Boris Johnson ise mektubunda Başbakan May’in Brexit sonrası için planlandığı ticari yapının İngiltere’yi Avrupa Birliği’nin kolonisi haline getireceğini savunmuştu.
Image captionEski Dışişleri Bakanı Boris Johnson
Kriz, Brexit Bakanı David Davis’in Pazar gece yarısı istifasını açıklamasıyla başlamıştı.
Davis’in yerine de Brexit referandumu süresince sert bir şekilde ayrılma kampanyası yürüten Dominic Raab getirildi. Bundan böyle AB ile müzakereleri İngiltere adına Raab yürütecek.
Dışişleri Bakanı Boris Johnson’ın istifası ise Başbakan Theresa May’in yeni Brexit planı ile ilgili olarak Pazartesi günü Avam Kamarası’nda yapacağı konuşmadan yarım saat önce geldi.
Johnson’un istifasının ardından konuşan May, istifa eden bakanlara bugüne kadarki hizmetleri için teşekkür ettikten sonra, “Hükümet her türlü Brexit ihtimaline hazırlanmalı, buna anlaşma olmadan AB’den ayrılmak da dahil” dedi.
May, İngiltere’nin AB’den ayrılması için az zaman kaldığını, bu yüzden çalışmaların hızlanması gerektiğini belirtti:
“Referandum sonrası geçen iki yılda her fikri ve her türlü Brexit olasılığını dinledim. Doğru Brexit bu ve 29 Mart 2019’da Avrupa Birliği’nden ayrılacağız.”
Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Donald Tusk ise Twitter’dan yaptığı paylaşımda “Siyasetçiler gelir geçer ama halk için yarattıkları sorunlar kalır. Brexit fikrinin de Davis ve Jonhson ile birlikte gitmemesinden üzgünüm. Ama… kim bilir?” dedi.
BBC POLİTİKA EDİTÖRÜ KUENSSBERG: TAM BİR KRİZE DÖNÜŞEBİLİR
İktidardaki Muhafazakar Parti’den bazı milletvekilleri May’in planına tepki göstermişlerdi.
May, AB’ye Brexit sonrası yalnızca malların serbest dolaşımını içeren bir öneriyle gitmeyi kararlaştırmıştı.
BBC Politika Editörü Laura Kuenssberg’e göre Johnson’ın istifası, Başbakan için can sıkıcı ve zor bir durumu tam bir krize dönüştürme potansiyeli taşıyor.
Boris Johnson’ın 2016’daki referandumunda “Brexit kampanyasının yüzü” olduğunu hatırlatan Kuenssberg, onun istifasının Muhafazakar Parti’de liderlik yarışını da tetikleyebileceği kanısında.
İngiltere, 29 Mart 2019’da AB’den ayrılacak. Ancak Londra ve Brüksel, gelecekte nasıl bir ticari ilişkileri olacağı konusunda henüz anlaşmaya varabilmiş değil.
BREXIT PLANINDA NELER VAR?
Hükümet geçen hafta Brexit’in nasıl gerçekleşeceği üzerine bir toplantı yapmıştı. Toıplantıdan çıkan kararlar şöyleydi:
-İngiltere tarım ürünleri de dahil olmak üzere AB ile kararlaştırılan ortak kurallara uyacak.
-AB ile İngiltere’nin kara sınırı olan Kuzey İrlanda-İrlanda sınırında ticaretin kesintisiz gerçekleşmesi sağlanacak.
-Parlamento İngiltere’nin ticaret politikasına kendisi karar verecek, gerektiğinde AB kurallarının dışına çıkabilecek fakat bunun da sonuçları olabileceğini kabul edecek.
-İngiltere-AB anlaşmalarına dair ortak bir yargı çerçevesi oluşturulacak ve İngiltere’deki kararları İngiliz mahkemeleri, AB’deki kararları AB mahkemeleri verecek. Ortak kuralların uygulandığı konularda İngiliz mahkemeleri AB kanunlarına göre karar verecek.
-İngiltere ülke sınırlarında kullanılacak ürünlerin ithalatında kendi gümrük vergilerini uygularken AB’ye gitmesi planlanan ürünleri AB’nin gümrük kurallarıyla ithal edecek.
-Böylece malların serbest dolaşımı sürerken, emeğin serbest dolaşımı sona erecek.
-AB vatandaşları İngiltere’de istedikleri gibi yaşayamayacak. Fakat AB ile İngiltere, iki taraftan insanların diğer tarafa turizm, eğitim veya çalışma amacıyla gitmesini kolaylaştırmak için bir çerçeve oluşturacak.
AB’nin İngiltere’nin önerisini kabul edip etmeyeceği ise bilinmiyor. (BBCTÜRKÇE)