Page 23 - Londra Gazete Sayı 1107

Londra Gazete, 26 Mayıs 2022 Perşembe LondraGazete.com BİLİM 23

Deniz tabanındaki

internet kabloları,

'deprem sensörü' olarak

kullanılabilir

BİLİM insanları deniz ta- İngiltere'nin SouthPort ve Ka-
banlarındaki internet kablo- nada'nın Halifax kentleri ara-
larının deprem ve tsunamileri sındaki 5 bin 860 kilometrelik
tespit etmek ve iklim değişik- bir kabloyu kullandı.
liğinin okyanus akıntılarında Bu kablo boyunca farklı
yarattığı değişikliği anlamak noktalarda yer alan ve sinyali
için kullanılabileceğini ortaya güçlendirmeye yarayan "tek-
çıkardı. rarlayıcı" denen cihazları birer
Birleşik Krallık Ulusal Fizik sensör olarak kullanan araş-
Laboratuvarı (NPL) ve ortak- tırma ekibinden Dr. Mara "Bu
larının yürüttüğü araştırmada, tekniği deniz tabanındaki tüm
bilim insanlarının geliştirdiği kablolara uygularsak, bunları
86 milyon yıl önce yaşamış 'Ölüm teknik İngiltere ve Kanada ara- de bir detektör zincirine dö-
sındaki fiber optik kablolarda nüştürebiliriz" dedi ve ekledi:
Ejderhası'na ait fosil kalıntılar bulundu denendi. "Bunlarla depremleri, akıntı-
Araştırmacılar bu tekniği, ları ve daha fazlasını gözlemle-
kalıcı sualtı deprem sensörleri- yebiliriz.
nin çok yüksek maliyetli olma- "Sismik ağımızı karadan
ARJANTİN'DE yaklaşık 86 fanınkine benzer bir boyu var" rünüyordu: Ölüm Ejderhası" de-
milyon yıl önce yaşamış ve dedi.Yırtıcıya ait kalıntılar And mişti.Söz konusu sürüngenin, sı nedeniyle geliştirdiklerini, deniz tabanına genişletmek,
yeni bir ekipman yerleştirmek dünyanın iç yapısı ve dinamik
"Ölüm Ejderhası" olarak adlan- Dağları'ndaki kayalıklar altın- kuşların evriminden önce tarih yerine mevcut kablolardan fay- hareketlerini daha iyi anlama-
dırılan uçan bir sürüngene ait da 86 milyon yıldır günümüze öncesi çağlarda avlanmak ve uç- dalanmanın çok düşük mali- mızı sağlayacak."
fosil kalıntılar keşfedildi.Kanat kadar korunmuş. Bu da uçabi- mak için kanatlarını kullanan yetli olduğunu açıkladı. Araştırmacılar bu teknikle
genişliğinin 9 metre olduğu be- len bu hayvanın, dinozorlarla ilk yırtıcı olduğuna inanılıyor. BBC'ye konuşan NPL'den Dr. depremin merkezinin de tıpkı
lirtilen sürüngenin keşfinde yer aynı zamanda yaşadığı anlamı- Prof Ortiz, buna rağmen bu av- Giuseppe Marra, "Dünya yü- karadaki sensörlerle yapıldığı
almış bir bilim insanı, BBC'ye na geliyor.Prof. Ortiz, 2012'de cının muhtemelen zamanının zeyinin yüzde 70'i suyla kaplı gibi tespit edilebileceğini açık-
yaptığı açıklamada yırtıcı hay- Arjantin'deki bir kazı sırasında çoğunu yerde geçirdiğini söyle- olsa da bütün sismik istasyon- ladı.
vanın büyüklüğünün "korkunç sürüngene ait fosilleri ilk keşfe- di.Yırtıcının tarih öncesindeki lar karada. Su altına kalıcı bir Tekniğin bir diğer avantajı
bir görüntüye" sahip olduğunu den paleontologlardan biriydi. yaşam tarzına ilişkin çok fazla sensör yerleştirmek ise son de- da deniz tabanlarındaki akın-
belirtti. Türün adını Yunanca ölüm ve detay bulunmasa da Prof. rece zor" dedi. tıların küresel ısınmayla nasıl
Çalışmanın başındaki kişi ejderha kelimelerine karşılık Ortiz, yırtıcıların farklı ebat- Okyanus ve deniz tabanla- değiştiğini görebilme imkanı
olan Leonardo Ortiz, "Biyo- gelen "Thanatosdrakon amaru" larda bir çift olarak keşfedilme- rında 430'dan fazla fiber optik sağlaması.
lojik anlayışımızın sınırlarına olarak seçen Prof. Ortiz, daha sinin, bu türün gruplar halinde hat olduğu ve bunların toplam Deniz tabanının ısısının na-
meydan okuyan bir kanat açık- önce verdiği bir röportajda, "Bu yaşadığının kanıtı olduğunu uzunluğunun 1,3 milyon kilo- sıl değiştiği de bu teknikle teo-
metreyi aştığı tahmin ediliyor. rik olarak izlenebilir. Fakat bu
lığına sahip bu türün bir züra- şekilde adlandırmak uygun gö- söyledi.
Science dergisinde yayınlanan henüz test edilmedi.
araştırmada bilim insanları, Araştırmaya NPL'in yanı sıra
fiber optik kablolardan geçen teknoloji devi Google, Edin-
NASA, astronotun kaskına su dolmasından ışığın titreşim, basınç değişimi burgh Üniversitesi ve İtalya
ve ısı gibi faktörler nedeniyle Ulusal Meteoroloji Enstitüsü
dolayı alarma geçti çok az değişim gösterebildiğini de katkı verdi.
ve bunun da aşırı hassas ens-
Bilim insanları deniz altında-
trümanlarla tespit edilebilece- ki volkanik patlamaların da bu
AMERİKAN Ulusal Havacılık du, boğulmaktan ucuz kurtuldu. içindeki suyu fark etti. Güneş’in ğini ortaya koydu. yöntemle tespit edilebileceğini
ve Uzay Dairesi NASA, uzay yü- Alman asıllı NASA astronotu zararlı ışınlarını filitreleyen siper- Bilim insanları deneyleri için düşünüyor.
rüyüşündeki bir astronotun kas- Matthias Maurer 23 Mart’ta son liğin yarısının suyla kaplandığı
kına su dolması üzerine aciliyeti uzay yürüyüşüne çıktı. anlaşıldı. Kaskın arkasındaki emi-
olmayan tüm uzay yürüyüşlerini Ekip arkadaşı Kayla Barron, ci ped de nemlenmişti.
askıya aldı. Maurer’in uzay giysisini çıkar- Uzay giysisinde çıkan sorun,
Uzay görevinde kaskına su dol- masına yardım ederken, kaskın NASA’yı alarma geçirdi. Aciliyeti
olmayan tüm uzay yürüyüşleri as-
kıya alındı.
Sorunlu giysi Temmuz’da Dra-
gon kargo aracıyla getirilecek

Marurer’în sorunlu giysisinin
de Dragon kargo aracıyla Tem-
muzda Uluslararası Uzay İstasyo-
nu’ndan Dünya’ya geri getirilmesi
kararlaştırıldı.
Emme pedleri astronot kıya-
fetlerinde 2013’te kullanılmaya
başlandı. Başka bir astronotun
kaskına da o dönemde su dolmuş,
boğulma tehlikesi geçiren astro-
not uzay görevini erken bitirmek
zorunda kalmıştı.