Page 22 - Londra Gazete Sayı 1104

22 BİLİM-TEKNOLOJİ LondraGazete.com Londra Gazete, 05 Mayıs 2022 Perşembe

Araştırmacılar küresel ısınma

için alarm veriyor: Deniz
yaşamı tehlikede

YENİ bir araştırma, yaklaşık
250 milyon yıl önce meydana
gelen deniz yaşamındaki büyük
ölümü anımsatan günümüzdeki
artan ısı ve oksijen kaybı konu-
sunda uyarıyor.
Küresel ısınmaya karşı önlemler
alınmaya devam edilirken, çalış-
malarla da dünya ekosistemi üze-
rindeki olası etkileri araştırılıyor.
Yeni bir çalışmaya göre de iklim
değişikliği, okyanus ekosistemi olma olayını hatırlattığını söyle-
üzerinde derin bir etkiye neden di. Büyük ölüm olarak bilinen bu
oluyor.
Oksijenden tamamen yoksun afet, gezegendeki deniz hayvan-
okyanus sularının hacmi 1960’lar- larının yüzde 96’sının ölümüne
dan bu yana dört katına çıktı. Bu neden olmuştu.
Araştırmaya göre, dünya kont-
Bilim insanları mutfağa el attı: durum da istiridye, midye ve ka- rolsüz bir şekilde gezegeni ısıtan
rides gibi suda yaşayan canlıların,
deniz suyunun asitlenmesinden gazlar yaymaya ve bu yüzyılın
sonuna kadar 4 dereceden fazla
Yemekleri tadan robot geliştirdiler dolayı uygun şekilde kabuk oluş- ısınmaya devam edip yıkıcı tü-
turamamalarına neden oluyor.
kenme seviyelerine ulaşılabilir.
CAMBRİDGE Üniversite- ğini söylüyor. Yiyecekleri tatma enzimlerle karıştırıldığında öğ- 250 MİLYON YIL ÖNCEKİ Ancak daha iyi senaryolarda bile,
si’ndeki araştırmacılar tara- yeteneğine sahip mevcut maki- renebildiğimize dikkat çektiler. FELAKETE BENZİYOR deniz yaşamının önemli bir bölü-
mü kaybedilebilir.
fından tasarlanan makinenin, neler sınırlı sayıda analizler ya- Projeyi yöneten Grzegorz So- Science dergisinde yayınlanan İklim değişikliği tehdidi, aşırı
daha önce herhangi bir tekno- pabilirken yeni robot, çiğneme chacki, “Robotlar yemek hazır- yeni araştırmaya göre tüm bunlar, avlanma ve kirlilik gibi su yaşamı-
lojinin başaramadığı bir şekilde sürecini taklit etmek için bir lamak için kullanılacaksa, pişir- gezegenin Dünya’nın geçmişte nın karşılaştığı diğer büyük tehli-
karşı karşıya kaldığı kitlesel yok
yemeklerin lezzetlerini değer- yemeği ezilirken çeşitli aşama- diklerini tadabilmeleri önemli” oluşa benzer durumlar yaşaya- keleri artırıyor. Uluslararası Doğa
lendirdiği belirtiliyor. Robot larda test ederek geliştirildi. bileceğine işaret ediyor. Araştır- Koruma Birliği verilerine dayanan
şefi geliştiren araştırmacılar, Araştırmacılar bunun kritik diyerek yeni geliştirilen robo- macılar, yükselen ısı ve oksijen çalışmada, deniz türlerinin yüzde
benzer otomatik yardımcıların bir adım olduğunu söylüyor- tun, mutfak alanındaki tekno- kaybının, yaklaşık 250 milyon 10 ila yüzde 15’i bu çeşitli teh-
yakında çok daha fazla yemek lar çünkü bir yiyeceğin tadını loji kullanımını için kritik bir yıl önce Permiyen döneminin so- ditler nedeniyle halihazırda yok
pişirme görevini üstlenebilece- ancak ezilip ağızda tükürük ve hamle olduğunu belirttiler. nunda meydana gelen kitlesel yok olma riskiyle karşı karşıya.

Plastiği 24 saatte parçalayan enzim geliştirildi

İNGİLTERE’DE Doğada çö- enzim sayesinde polimer polie-
zünmesi yüzyıllar alan plastik, tilen tereftalattan (PET) yapılan
küresel kirlikte en fazla rol oyna- ürünlerin bir hafta, hatta bazı
yan bileşenlerin başında geliyor. durumlarda 24 saat içerisinde
Ancak yeni geliştirilen bir enzim parçalamanın mümkün olduğu
varyantının plastiği 24 saatte par- gözlemlendi. Doğal koşullar altın-
çaladığı iddia edildi. da bu sürecin yüzyıllar alabildiği-
Plastik kirliliği, özellikle son yıl- ni düşündüğümüzde bu, plastiğin
larda endişe verici boyutlara ulaş- doğada çözünme sürecinin inanıl-
tı ve bu durum, uzmanları hare- maz bir şekilde hızlanacağı anla-
kete geçirmiş durumda. mına geliyor.
Bilim insanları, çevreye çok Konuya dair yaptığı açıklamada
uzun vadeli kalıcı bir zarar ver- “Bu öncü geri dönüşüm sürecin-
meden önce plastik kirliliğini den yararlanmak için endüstriler
azaltacak yöntemler bulmak için arasında olanaklar sonsuzdur"
seferber oldu. Yeni bir çalışma- ifadelerini kullanan Texas Üniver-
ya göreyse plastik kirliliğinin şu sitesi’nden kimya mühendisi Hal
an olduğundan daha da kötü bir Alper, "Açık atık yönetimi endüst-
hale gelmemesi, özel bir enzim ile risinin ötesinde, bu aynı zamanda
mümkün olabilir. her sektörden şirketlere ürünleri-
Söz konusu araştırmaya göre nin geri dönüşümünde öncülük
plastik bileşenlerini normalde etme fırsatı sunuyor" şeklinde
olduğunda çok daha kısa sürede kaydediyor.
parçalamak, özel olarak oluştu- Ekip, bakterilerin PET plastiğin altında plastiğin daha hızlı bo- gerçekleştirdikten sonra araştır- polyester elyaf ve PET'ten yapıl-
rulmuş bir enzim varyantının parçalanmasını sağlayan doğal zunmasını sağlayacak beş mutas- macılar, bu sefer de yeni plastik mış kumaş ve su şişelere yönelik
kullanımı ile gerçek olabilir. Hatta bir PETase’den geliştirdikleri yeni yonu saptamak üzere makine öğ- ürünler oluşturmak için kimyasal 51 farklı çalışmayı içeriyor. Tüm
bu enzim, plastik kirliliği ile kir- enzim varyantını ‘FAST-PETase’ renimini kullanıldığını belirtiyor. işlemler kullanarak plastiği tekrar bu ürünler üzerinde yapılan test-
lenmiş alanları temizlemek için (fonksiyonel, aktif, kararlı ve to- Yeni enzim varyantı depoli- bir araya getirebileceklerini (repo- lerde, enzim varyantının plastik-
bile kullanılabilir. leranslı PETase) olarak adlandırı- merizasyon olarak bilinen plas- limerizasyon) gözlemlediklerini ler üzerindeki etkisi, 50 santigrat
Araştırma kapsamında yü- yor. FAST-PETase'yi geliştirmek tiği temel moleküler birimlerine bildiriyor. FAST-PETase'i bulmak, derecenin altındaki sıcaklıklarda
rütülen testlerde, bahsi geçen adına ekip, farklı çevresel koşullar ayırma işini başarılı bir şekilde kullanılmış plastik kap, beş farklı kanıtladı.