Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Joe Biden ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Endonezya’da gerçekleşecek 17’inci G-20 Liderler Zirvesi öncesi Bali’de bir araya geldi.
Biden’ın Ocak 2021’de göreve gelmesinin ardından gerçekleşen ilk yüz yüze görüşme üç saat sürdü.
Beyaz Saray’dan görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada, Biden’ın Şi’yi, Tayvan’da Çin’in “zorlayıcı ve giderek artan orandaki saldırgan eylemlerine” karşı uyardığı belirtildi. Çin devlet haber ajansı da Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in mevkidaşı Biden’ı, ‘Tayvan sorunu’ ile ilgili ‘kırmızı çizgiyi’ geçmemesi konusunda uyardığını aktardı.
İki liderin birçok konuda öncelikleri ve niyetlerini dile getirdiği “samimi” bir görüşme yaptığına işaret edilen Beyaz Saray’ın açıklamasında, “Başkan Biden, ülke içinde güç kaynaklarına yatırım yapmak ve dünyada ortak ve müttefikleriyle iş birliği içinde olmak dahil, ABD’nin Çin ile güçlü bir şekilde rekabet etmeyi sürdüreceğini vurguladı.” ifadesine yer verildi.
Açıklamada, Biden’ın bu rekabetin bir çatışmaya evrilmemesi gerektiğini bir kez daha vurguladığının altı çizilerek, Biden’ın iki ülkenin rekabeti sorumluluk sahibi bir şekilde yönetmesi ve iletişim kanallarını açık tutması gerektiğini söylediği aktarıldı.
Biden’ın, ABD ve Çin’in iklim değişikliği, küresel makroekonomik istikrar gibi milletler ötesi konularda birlikte çalışması gerektiğini vurguladığının aktarıldığı açıklamada, iki liderin, iletişim kanallarını açık tutmak ve yapıcı çabaların derinleştirilmesi için yetkili görevlendirilmesi konusunda mutabık kaldığı belirtildi.
Biden’dan Tayvan vurgusu
Öte yandan açıklamada, Biden’ın, Çin’in Doğu Türkistan, Tibet, Hong Kong ve insan hakları konusundaki endişelerini dile getirdiği kaydedilerek, şu ifadelere yer verildi: “Biden, Tayvan konusunda “tek Çin” politikasının değişmediğini ve herhangi bir tarafça statükonun tek taraflı değiştirilmesine karşı çıktığını ve Tayvan Boğazı’ndaki barış ve istikrarın sürdürülmesinin tüm dünyanın çıkarına olduğunu belirtti. Biden, Çin’in Tayvan’a karşı artan saldırganlığına karşı çıktığını ve bunun bölgede ve Tayvan Boğazı’nda barış ve istikrarın altını oyduğunu, küresel refahı tehlikeye attığını dile getirdi. Biden ayrıca, Çin’in, hem Amerikan hem de dünya genelindeki çalışanlara ve ailelere zarar veren piyasa dışı ekonomik eylemleri hakkındaki endişesini belirtti. Başkan Biden, Çin’de tutuklu bulunan ya da ülkeden çıkış yasağı getirilen Amerikan vatandaşlarının meselelerinin çözümünün de kendisi için bir öncelik olduğunu söyledi.”
Açıklamada, Biden’ın, Ukrayna savaşında Rusya’nın nükleer tehdidine işaret ettiği aktarılarak, iki liderin, Ukrayna dahil nükleer bir savaşın hiçbir zaman kazanılamayacağını, Ukrayna’da nükleerin kullanılması ya da tehdit olarak ele alınmasına karşı çıktıkları bildirildi.
Öte yandan açıklamada, “İki lider, görüşmelerinin ardından Dışişleri Bakanı Blinken’ın, Çin’i ziyaret etmesi konusunda mutabık kaldı.” denildi.
