ABD’deki Johns Hopkins Üniversitesi’nin verilerine göre, Çin’de Aralık sonunda ortaya çıkan yeni tip koronavirüsün yol açtığı Covid-19’dan etkilenen kişi sayısı 20 milyonu aşarak, yeni bir dönüm noktasına ulaştı.
Ancak kamu sağlığı uzmanları, bunun dünya genelinde tespit edilmiş vakalar olduğunu ve gerçek hasta sayısının bunun çok daha üzerinde olduğunu ifade ediyor. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), asemptomatik vakaların oranının yaklaşık yüzde 40 olarak hesaplandığını belirtiyor.
Yapılan bazı başka araştırmalar da koronavirüs bulaşlarının yüzde 16’sının bulaştırıcı oldukları halde hastalığı taşıdığını fark etmeyen asemptomatik kişiler ya da hastalığı hafif atlatanlar tarafından yayıldığını gösteriyor.
Kamu sağlığı uzmanlarına göre, virüsü kapmış bir kişinin hangi dönemlerde bunu bulaştırabileceğinin bilinmesi, virüsün ne kadar hızlı yayıldığının anlaşılmasında kritik önem taşıyor.
Hakemli akademik dergi Nature’da Haziran ayında yayımlanan, İtalya’da karantina altında tutulan Vò kasabasıyla ilgili bir araştırma, Covid-19 vakalarının yüzde 40’tan fazlasının herhangi bir semptom göstermediğini ortaya koydu.
Nüfusu yaklaşık 3 bin 200 olan Vò, ayrıca İtalya’da Covid-19 kaynaklı bilinen ilk can kaybının bildirildiği yer. 20 Şubat’ta bir kişinin hayatını kaybetmesinin ardından kasaba 14 gün karantinaya alındı.
Karantinanın başlangıcında yapılan testlerde kasaba halkının yüzde 2,6’sında virüs tespit edildi. Karantinanın başlamasından birkaç hafta sonra ise bu oran yüzde 1,2’ye geriledi. Bu zaman dilimi içerisinde, virüsü kapanların yüzde 40’ı herhangi bir semptom göstermedi.
Londra’daki Imperial College ve Padua Üniversitesi tarafından ortak yapılan araştırmada ayrıca, test sonucu pozitif çıkan kişilerde, virüsün ortalama 9,3 günde kaybolduğu görüldü.
Araştırma sonuçlarına ilişkin raporda, “Asemptomatik kişiler, virüsü taşıdıklarının kesinlikle farkında değiller. Yaşam tarzları ve yaptıkları işe bağlı olarak, davranışlarını hiç değiştirmeden farklı kişilerle bir araya gelebiliyorlar” denildi.
Padua Üniversitesi Moleküler Tıp Öğretim Üyesi Prof. Dr. Enrico Lavezzo da, “Belli sayıda semptomatik kişinin testinin pozitif çıktığını görüyorsak, aynı sayıda tespit etmesi ve izolasyona alınması daha zor olan asemptomatik taşıyıcı olmasını da bekleyebiliriz” diye konuştu.
Asemptomatik kişilerin bulaşıcılığı ne kadar?
Kamu sağlığı uzmanları, bu durumun semptom göstermeyen kişilerin virüsü kaptıktan sonra ne kadar süre bulaştırıcı olduklarına dair soruları gündeme getirdiğini belirtiyor.
Uzmanlar, bir kişinin virüsü ne kadar süre yayabildiğinin anlaşılmasının, virüsün yayılma hızının tespit edilmesi kadar kritik bir konu olduğunu vurguluyor.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) de kısa bir süre önce konuyla ilgili bir araştırma yayımladı. Bu araştırmaya göre, virüs kapan bir kişide semptomların başlaması bir ile üç gün arasında zaman alıyor ve daha sonra virüs yükü düşüş eğilimine giriyor.
Asemptomatik kişilerde bulaşıcılık düzeyi bir ile iki hafta arasında görünüyor. Hafif semptom gösteren hastalarda ise bu süre üç haftanın da üzerine çıkabiliyor.
WHO, “SARS-CoV2 virüsünün bulaşması, doğrudan, dolaylı ya da enfekte olmuş kişiyle yakın temas halinde, tükürük ya da kişinin öksürmesi, hapşırması, konuşması ya da şarkı söylemesiyle solunum yolundan çıkan parçacıklarla gerçekleşiyor” diyor.
Bilim insanları, bu durumun asemptomatik bulaş konusunu çok daha önemli hale getirdiği uyarısı yapıyor.
