Çinli elektronik izleme ekipmanları üreticisi Zhejiang Dahua teknoloji şirketinin yüz tanıma teknolojisini destekleyen yapay zeka yazılımında Uygur Türklerini hedef alan etnik tanımlayıcı bir kod bulunduğu iddia edildi.
Almanya’da yaşayan Serge Bazanski adlı yazılım güvenliği mühendisi, kişisel Twitter hesabında yaptığı paylaşımda, şirketin elektronik izleme ekipmanlarını destekleyecek yazılımlar üretilmesi için internete yüklediği açık kaynaklı yazılım geliştirme paketi içinde “Ulus tipi: Uygur” ibaresinin olduğu kod satırları bulunduğunu ileri sürdü.
“Uygur” ve “Diğerleri”
Bazanski, ekran görüntüsünü paylaştığı kod satırlarında “Ulus Tipi” adı altında bir tanımlayıcı kategori tarif edildiğini, yazılımın bu kategori altında, “Bilinmeyen”, “Uygur”, “Diğerleri” ve “Tanımlanamayan” seçenekleri arasında belirleme yapmak üzere tasarlandığını belirtti.
Söz konusu tanımlama işlevinin yazılıma konulmasının tesadüf olamayacağına işaret eden Bazanski, “Genelde şirketler bu yazılım geliştirme paketlerini sunduklarında bunlar taşa yazılmış gibidir. Bir şeyi yanlışlıkla veya öylesine koymuş olamazsınız.” ifadesini kullandı.
Kodun ortaya çıkmasının ardından Dahua, internette Github platformuna ve kendi web sitesinde yüklediği yazılım geliştirme kodlarını silerek etnik tanımlamanın çıkarıldığı haliyle yeniden yükledi.
Konuyla ilgili Zhejiang Dahua’dan yapılan açıklamada “şirketin etnik odaklı tanımlama işlevi içeren herhangi bir ürün satmadığı” ifade edildi.
“‘Uygur’ yerine ‘Yahudi’ veya ‘Arap’ olsaydı ortalık ayağa kalkardı”
İsrailli siber güvenlik araştırmacısı Ran Locar, bir kök kod niteliğindeki bu şablonun başka tanımlamalar eklenerek geliştirilebileceğine dikkati çekerek, bu yazılımlarca desteklenen izleme ekipmanlarının etnik fişleme için kullanılabileceği uyarısında bulundu.
Sorunun etik boyutuna vurgu yapan Locar, “Eğer ‘Uygur’ yerine ‘Yahudi’ veya ‘Arap’ ibaresi olsaydı, çoktan ortalık ayağa kalkardı.” ifadesini kullandı.
ABD’nin yaptırım listesine girmişti
Zhejiang Dahua, ABD hükümetinin Uygurlara yönelik kitlesel takip uygulamaları ve hak ihlallerinde rolü olduğu gerekçesiyle 20 Temmuz’da yaptırım uygulama kararı aldığı yapay zeka ve izleme teknolojisi alanında faaliyet yürüten 11 Çin şirketi arasında yer almıştı.
Kaynak AA
