IŞİD veya yeni ismiyle İslam Devleti (İD) tarafından rehine alınan 49 kişinin serbest kalması çok sevindirici ve önemli bir gelişmeydi. Elindeki rehinelerin kafasını kesip bunu dünyaya gösteren bir grubun elinden kurtulmak rehineler ve aileleri için tarifi mümkün olmayan bir sevinç olsa gerek. 49 kişinin serbest kalması Türkiye açısından da büyük öneme sahip. Bu insanların Musul’da rehine alınması Türkiye’nin prestijini sarsmış, IŞİD karşısında elini kolunu bağlamıştı. IŞİD sadece 49 kişiyi değil, Türkiye’yi rehin almıştı. Umarız şimdi bu durum geride kalmıştır. IŞİD’e karşı başlatılan savaşa Türkiye’nin de katkıda bulunması kendi ulusal çıkarlarının gereğidir.
Rehineler nasıl, hangi pazarlıklar sonucu kurtarıldı? Bu konu epey tartışılacak ama işin özü 49 kişinin serbest kalmış olmasıdır. İnsan hayatından önemli bir şey yoktur. ABD ve müttefikleri kendisine karşı kapsamlı bir savaş başlatmaya hazırlanırken IŞİD niçin Türkiye’nin elini kolunu serbest bırakan bir adım attı? Bu da tartışılacak. Ama, tekrarlayalım. Önemli olan sonuçtur. İnsanların serbest kalmış, ailelerine kavuşmuş olmasıdır. 49 kişinin niçin zamanında Musul Konsolosluğu’ndan tahliye edilmediği ve IŞİD’in eline geçtiği konusu da önemlidir. Ama, şimdi tüm dikkatler ABD öncülüğünde IŞİD’e karşı başlatılmakta olan savaş üzerinde yoğunlaşmalıdır. Suriye ve Irak’ta IŞİD’in yenilgiye uğratılması hem bölge ülkelerinin, hem de dünyanın yararına olacaktır.
Başkan Obama, göreve geldikten sonra, ülkesinin Ortadoğu’dan askerlerini geri çekmesi için çaba harcadı. Bush döneminden devraldığı Irak ve Afganistan savaşlarını sonlandırma hedefine bağlı kaldı. Bu çerçevede ABD ordusunu Irak’tan çekti. Bu yılın sonuna kadar Afganistan’dan da çekecek. Aynı Obama, şimdi Ortadoğu’da yeni bir savaş başlatıyor. IŞİD’e karşı yıllarca sürebilecek bir savaş başlatma kararı aldığını Amerikan halkına ve dünyaya duyurdu. Obama’nın Beyaz Saray’dan yaptığı bu konuşmaya ilişkin çok farklı yorumlar yapıldı. Ortaya konan stratejinin ciddi eksiklikleri olduğu vurgulandı. Örneğin Brookings Enstitüsü’nden Kenneth Pollack “Hiç kimse Suriye konusunda stratejimizin ne olduğunu bilmiyor” diyor. Eksiklikler, boşluklar süreç içinde halledilebilir. Önemli olan IŞİD tehlikesi karşısında ABD’nin savaş kararı almış olmasıdır. Irak’ta başlatılan savaş şimdi Suriye’ye de yayılacak. Dünyanın tek süper gücünün savaş kararı önemlidir. Çarklar dönmeye başladı. Amerikan diplomasisi John Kerry liderliğinde geniş bir koalisyon oluşturmak için yoğun bir çalışma içine girdi. Bu koalisyon şekil almış durumda. Türkiye, 49 rehine nedeniyle koalisyon içinde yer alma konusunda net bir tavır ortaya koymamıştı. Rehineler serbest kaldığına göre Ankara’nın bundan sonra izleyeceği tavır önem kazanıyor. IŞİD’e karşı başarılı savaş için Türkiye son derece önemli bir ülkedir. Coğrafi konumu, askeri gücü, istihbaratı ve bölge ile ilişkileri göz önünde bulundurulduğunda vazgeçilmez bir müttefik olduğu rahatlıkla görülebilir.
Beşar Esad’ın müttefiki Rusya, ABD’nin Suriye’de IŞİD’e karşı askeri operasyonlara başlamasına şiddetle karşı çıkıyor. Esad’ın diğer müttefiki İran da Obama’nın kararından çok rahatsız. Amerikalılar ve müttefiklerinin Suriye’de IŞİD’i bombalaması kısa vadede Beşar Esad’ın işine gelebilir. Ama, bu hava saldırıları esas olarak IŞİD ve Esad’la savaşan muhaliflerin işine yarayacak. Amerikan savaş uçakları Suriye semalarında uçmaya başladıktan sonra ne olacağını kimse kestiremez. Obama sadece IŞİD’le yetinir mi? Esad’ı iktidardan devirir mi? Rusya ve İran boşuna korkmuyor.
ABD’nin IŞİD’le savaşı büyük olasılıkla sadece hava saldırıları ile sınırlı olmayacak. Halihazırda ABD Suriyeli muhaliflere sağladığı destekle bu savaşın içinde. Hava saldırıları ile savaş yeni bir aşamaya girecek. Obama “Asker göndermeyeceğiz” dese de hava operasyonlarına bağlı olarak özel kuvvetlerin gizli operasyonlar yapmaması mümkün değil. ABD, müttefikleri ile birlikte Suriye’ye giriyor. Çıktığı zaman geride nasıl bir Suriye bırakacak? Bunu zaman gösterecek. Suriye, Türkiye’nin komşusu. Bir milyon civarında Suriyeli göçmen Türkiye’de. Göç devam ediyor. Suriye’nin geleceği Ankara için stratejik önemde. Bu ülkenin ve bölgenin kaderini belirleyecek süreçlere seyirci kalma lüksü yok.
Büyük şair Kavafis, ünlü “Barbarları beklerken” şiirinde barbarların gelmesini bekleyen toplumu ele alır. Barbarlar gelmez. Kavafis, şiiri “Peki, biz ne yapacağız şimdi barbarlar olmadan? Bir çeşit çözümdü onlar sorunlarımıza” dizeleriyle tamamlar. Ortadoğu’ya barbarlar geldi. Türkiye’nin kapısındalar. Bölge ve dünya bu konuda ne yapacak?
