Cezayir halkı sokaklara dökülerek “değişmez” Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’nın beşinci kez aday olmasını engellemiş ve onu istifaya zorlamıştı. Peki, statükoyu temsil eden Buteflika’nın gitmesi statükonun değişeceği anlamına gelir mi? Tabii ki gelmez. Rejimin “sahipleri” ayrıcalıklarını, konumlarını korumak için mümkün olan her şeyi yapıyor. Ülkede yeni Cumhurbaşkanını seçmek için 12 Aralık’ta seçimler yapılacak. Bu, ilk bakışta iyi haber sayılabilir. Ama, gerçek hiç de öyle değil. Seçimlerde sadece devletin onayını alan beş aday yarışacak. 22 kişi adaylık başvurusu yapmıştı ama sadece beş kişi onay aldı. Bu adaylar eski başbakanlardan Ali Bin Flis, Abdulmecid Tebun, Abdulaziz Beliyd, İzzeddin Meyhubi ve Abdulkadir Bin Karine. Adayların tümü sistemin adamları. Seçimleri kim kazanırsa kazansın Cezayir’de halkın istediği değişim olmayacak. Halk lider değişikliği değil, rejim değişikliği istiyor. Bu adaylar kozmetik bazı değişikliklerle durumu korumaya çalışacaklar. Halk bunun farkında. Bu nedenle alınan tüm güvenlik önlemlerine, baskılara rağmen sokaklarda protesto gösterileri devam ediyor. Adayların seçim toplantıları kuru geçerken esas heyecan, enerji sokaklarda.
Cezayir halkı Buteflika’yı evine göndererek sağladığı başarıyı tamamlamak istiyor. Muhalefet seçimlerin 12 Aralık’ta yapılmasına da karşı çıkmıştı. Yaptıkları açıklamada “12 Aralık seçimleri, adil seçimler için gereken objektif koşulların olmaması, vicdan mahkumlarının serbest bırakılmaması, barışçıl yürüyüşlerin kısıtlanması gibi meseleler çözülmeden düzenlendiğinde mevcut siyasi krizi yeniden üretecek olan bir kumar haline gelecek” denildi. Ama, ülkeyi yöneten ordu bu talebi kabul etmedi. Cezayir Genelkurmayı “şeffaf seçimler için şartlar uygun” açıklaması yaptı. Ama medyanın üzerinde büyük baskılar var. Çok sayıda insan gözaltına alınıyor. Özgür ve adil bir seçim olması mümkün değil. 12 Aralık’taki seçimlere katılımın çok düşük olması bekleniyor. İnsanlar sandığa gitmeyerek tavrını ortaya koyacak.
Peki, muhalefet ne istiyor? Buteflika döneminde iktidara yuvalanmış siyaset, bürokrasi, ordu ve iş dünyasından yolsuzluğa bulaşanların görevden alınmasını, bu kişilerin yargıya sevkedilmesini, protestolar sırasında gözaltına alınanların serbest bırakılmalarını istiyor. Tabii statükodan nemalananlar bu taleplere karşı çıkıyor. Devam eden protestolarda özellikle gençler çok aktif. “Çete seçimleri istemiyoruz” sloganını kullanıyorlar. Bir diğer slogan “Askeri değil sivil devlet”. Gençler seçimlerin özledikleri değişimi getirmeyeceği, rejimin ömrünü uzatacağını düşünüyorlar. Haksız değiller.
Tüm bu süreçlerde en güçlü konumda olan aktör Genelkurmay Başkanı General Ahmed Gaid Salah. Ülkede tüm güç onun elinde. Salah önce Buteflika’nın beşinci kez aday olmasına destek vermiş, yoğun protestolar karşısında tavrını değiştirerek Buteflika’yı iktidardan uzaklaştırmış ve ona yakın bazı isimleri yargıya göndermişti. General Salah bu yaptıklarının yeterli olduğunu düşünüyor ve 12 Aralık seçimlerini engellemeye çalışacak olanları tehdit ediyor. Halk General Salah gibi düşünmüyor. Bu nedenle ordu ile halk arasındaki uçurum derinleşiyor.
12 Aralık seçimlerini beş adaydan biri kazanacak ve Cumhurbaşkanı olacak. Peki, bu sonuç Cezayir’deki siyasi krize çözüm olacak mı? Olmayacak. Seçimlerin ertesi günü halk yine sokaklara çıkacak. Değişim isteyecek. Yolsuzluk, ordunun siyaset üzerindeki kontrolü Cezayir’in en önemli sorunları. Ekonomi büyük oranda petrol ve doğal gaz gelirlerine bağımlı. Tam bir rentier devlet. Devletin ekonomideki rolü çok büyük. Petrol ve doğal gaz gelirlerinin önemli kısmı birilerinin cebine, çıkar gruplarına gidiyor.
Ordunun söylediklerinin aksine Perşembe günkü seçimlerin çok düşük katılım nedeniyle başarısızlıkla sonuçlanması Cezayir halkının yararına olacaktır. Seçimler yaklaşırken Cezayir’in geleceği belirsiz. Cezayir’in en önemli muhalefet örgütü Hirak’tır (hareket). 41 haftadan beri protestolarını sürdüren örgüt seçimlerden sonra ne yapacak? Barıçı bir örgüt olan Hirak’ın ne yapacağı çok önemli.
Cezayir halkına askeri rejime karşı demokrasi mücadelesinde başarılar diliyoruz.
