Avrupa Birliği (AB) projesi, tarihinin en zor dönemini yaşıyor. Euro bölgesinde borç krizi derinleşiyor. Bir çok AB ülkesinde krizden çıkış yolu olarak entegrasyonun derinleştirilmesi fikri ön planda. Bu vizyona göre çözüm federal bir Avrupa’da. İngiltere kamuoyu bu vizyona katılmıyor. Var olan entegrasyonun zayıflatılması ve AB’nin sadece serbest ticaret bölgesi olmasına destek veriyor. Hem AB’nin geleceği, hem de İngiltere’nin AB ile ilişkileri önemli bir kavşakta. Bu çerçevede AB’nin üç büyük ülkesinden biri olan İngiltere’de kamuoyunun ne düşündüğünü bilmek önemli.
İngiltere’nin önde gelen düşünce kuruluşlarından Chatham House, YouGov kuruluşu ile işbirliği içinde önemli bir araştırma gerçekleştirdi. Araştırmanın sonuçları geçtiğimiz günlerde “Hard Choices Ahead” başlıklı bir rapor olarak açıklandı. İngiltere’nin uluslararası öncelikleri konusunda 2010 ve 2011’de de benzeri araştırmalar yapılmıştı. Amaç, İngiltere’nin dünyadaki yeri ve rolü konusunda kamuoyunun nabzını tutmak. 2012 yılı araştırması 2079 kişinin katılımı ile, 13-21 Haziran tarihleri arasında yapıldı. Kamuoyu oluşturmada etkili 735 kişiye, ayrı örnek olarak, aynı sorular yöneltildi ve sonuçların karşılaştırması yapıldı. AB projesinin geleceği konusunda devam eden büyük belirsizlik nedeniyle 2012 araştırmasında AB ile ilişkilere ağırlık verildi.
İngiltere orta çaplı bir güç. Derin ekonomik kriz yaşıyor. Kaynakları kısıtlı. Bu durumda dış politika öncelikleri ve AB ile ilişkileri ne olmalı? Gerek hükümet, gerekse kamuoyu ticari diplomasiye öncelik verilmesi gerektiği görüşünde birleşiyor. Araştırmaya katılanların yüzde 47’si dış politika önceliklerinin ulusal çıkarlar temelinde belirlenmesini istiyor. Hükümetin ve kamuoyunun AB’ye yaklaşımında şüphecilik var. Çin, Hindistan, Brezilya gibi yükselmekte olan güçlerle ilişkileri geliştirmenin önemi daha iyi anlaşılıyor.
İngiltere kamuoyu, krizden çıkış yolu olarak AB içinde daha derin entegrasyona karşı. İngiltere’nin AB üyeliği konusunda referandum yapılmasını isteyenlerin oranı yüzde 57. Böyle bir referandum yapılması durumunda AB’den çıkış lehinde oy kullanacakların oranı yüzde 49. Yani kamuoyunun yarısı AB üyeliğine karşı. İngiltere kamuoyunun yüzde 60’ı ülkenin hiç bir zaman Euro bölgesine girmemesinden yana. “AB’nin içinde mi, dışında mı?” ikileminin ötesinde, daha fazla seçenek sunulduğu zaman, çoğunluk daha az entegrasyon, bir tür serbest ticaret bölgesi seçeneğine destek veriyor. Güçlü entegrasyona destek verenlerin oranı yüzde 12. Kamuoyu oluşturucularının bu konulara bakışı sıradan insanların bakışından farklı. Bu grubun yüzde 53’ü referandum fikrine karşı. Referandum yapılması durumunda yüzde 63’ü AB üyeliği lehinde oy kullanacak.
Araştırma, hükümet ortakları Muhafazakar Parti ile Liberal Demokratlar arasında bu konularda ciddi görüş ayrılıkları olduğunu gösteriyor. Muhafazakarların yüzde 64’ü dış politika önceliklerinin ulusal çıkarlar temelinde belirlenmesini desteklerken, Liberal Demokratlar’ın yüzde 65’i ahlaki boyutun da var olmasını istiyor. Muhafazakarların dörtte üçü AB üyeliği konusunda referandum istiyor. Liberal Demokratların yüzde 40’ı referandumdan yana. Referandum yapılması durumunda Muhafazakarların yüzde 69’u AB’den çıkma yönünde, Liberal Demokratlar’ın yüzde 64’ü AB üyeliği lehinde oy kullanacak. İki partinin görüşleri oldukça farklı. Muhalefetteki İşçi Partisi ikisinin ortasında bir yerde.
Yaşam tarzına en büyük tehdit sorusuna kamuoyunun yüzde 50’si uluslararası terörizm cevabını verirken, kamuoyu oluşturucularının yüzde 71’i uluslararası mali sistemin başarısızlığı diyor. AB denince İngiltere kamuoyunun aklına ne geliyor? “Bürokrasi” yüzde 46 ile birinci sırada. “Ulusal gücün kaybı” yüzde 41, “Boşuna para harcama” yüzde 32, “Sınır güvenliği olmaması” yüzde 28, “Ulusal kültürün törpülenmesi” yüzde 28, “Yolsuzluk” yüzde 27, “İstenen yerde okuma, çalışma, yaşama özgürlüğü” yüzde 25, “Serbest ticaret” yüzde 17, “Çok kültürlülük” yüzde 12, “Barış ve istikrar” yüzde 12.
Araştırma, daha entegre olmuş bir AB perspektifinin İngiltere kamuoyunda kaygı yarattığını ve referandum tartışmalarının ön plana çıktığını gösteriyor. Bu eğilim, özellikle Muhafazakar Parti’de çok güçlü. İngiltere, geleceğinin AB içinde olduğundan emin değil. Dünyadaki güçler dengesi değişiminin farkında. Kamuoyunun yüzde 46’sı ve kamuoyu oluşturucularının yüzde 60’ı, 20 yıla kadar Çin’in dünyanın en büyük gücü olacağına inanıyor. Kamuoyunun yüzde 56’sı, İngiltere’nin “büyük güç” olma çabalarını sürdürmesini istiyor. “Bu AB içinde mi, yoksa dışında mı daha mümkün?” sorusu cevap bekliyor. Raporun isminden de anlaşılacağı gibi İngiltere zor seçeneklerle karşı karşıya.
