İnsanlık bir yol ayrımında ve doğanın kendisini toparlamasını, “hızlanan gerilemesinin yavaşlamasını” istiyorsak, hemen harekete geçmeliyiz.
Birleşmiş Milletler (BM) Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’nin (CBD) hazırladığı raporda yer alan uyarı bu.
Raporda, doğanın süregiden gerilemesini durdurmaya yardımcı olacak sekiz büyük değişim tavsiyesinde bulunuluyor.
CBD Genel Sekreteri Elizabeth Maruma Mrema, “İşlerin değişmesi gerekiyor. Harekete geçersek, raporun önerdiği doğru adımları atarsak, sürdürülebilir bir gezegene geçiş yapabiliriz” dedi.
Doğa ve insan sağlığı arasındaki ilişki ne?
İnsan nüfusu arasında her yıl muhtemelen üç veya dört yeni hastalık ortaya çıkıyor. Koronavirüs gibi insandan insana kolay geçtiğinde, bir salgın başlatma potansiyeli ortaya çıkıyor. Ancak yeni hastalıkların ortaya çıkması ihtimalini artırmak, bu hastalıklardan herhangi birinin “bir sonraki Covid” olması ihtimalini de arttırıyor.
Ve aslında bunlar yeni hastalıklar da değiller, sadece bizim türümüz için yeniler. Salgınların büyük çoğunluğu, hayvan hastalıklarının, insanlara bulaşmasıyla ortaya çıkıyor. Ebola ve HIV primatlardan geldi; uzmanlar Ebola vakalarını enfekte hayvanların etinin yenmesiyle ilişkilendirildi. Kuduz bir hayvanın ısırığı çok etkili bir bulaşma yöntemi. Covid-19’dan 20 yıl önce de, SARS, MERS, domuz gribi ve kuş gribi hep hayvanlardan bulaştı.
Doğal dünyanın yapısını değiştirirken, hayvan hastalıklarının merkezlerine yaklaşıyor ve kendimizi de riske atıyoruz.
Liverpool Üniversitesi’nden Veteriner Epideyimolog Prof. Matthew Baylis, “Vahşi yaşam popülasyonlarını giderek artan oranda etkiliyoruz, ormansızlaştırıyoruz ve hayvanların bizim çevremize taşınmasına neden oluyoruz” diyor ve ekliyor:
“Bu da hastalıklara yol açan patojenlerin bir türden diğerine geçmesine neden oluyor. Dolayısıyla küresel düzeydeki davranışlarımız, bir patojenin hayvanlardan insanlara bulaşmasını kolaylaştırıyor.”
Doğayı koruma konusunda insanların karnesi nasıl?
CBD, 2010’da belirlenen ve 2020’ye kadar ulaşılması amaçlanan 20 biyoçeşitlilik hedefi konusundaki son gelişim raporunu yayımladı.
Maruma Mrema BBC’ye yaptığı açıklamada, “İlerleme kaydedildi, ancak hedeflerin hiçbirine tam anlamıyla ulaşılamadı. Dolayısıyla, biyoçeşitlilik kaybı alanındaki virajı dönmemiz için hala çok şey yapılması gerekiyor” dedi.
Rapor ciddi bir uyarıda bulunmasının yanı sıra, bu virajın nasıl dönüleceği konusunda bir el kitabı da sunuyor.
CBD Genel Sekreter Yardımcısı David Cooper, “Bu yapılabilir. Gelecek yıl Çin’de BM Biyoçeşitlilik Konferansı yapacak. Burada ülkelerin, doğayı 2030 itibariyle toparlanma yoluna sokacak yeni küresel taahütlerin kabul etmesi bekleniyor” diyor.
